کارگزاریهای بورس به عنوان یک نهاد واسط هستند که شرکتهای بورسی با استفاده از خدمات آنها امکان انتشار سهام خود و خرید و فروش آن را برای سهامداران مهیا میکنند. در همین راستا کارگزاریها به ازای این فعالیت، مبلغی را تحت عنوان کارمزد (که از طرف سازمان بورس تعیین میشود)، دریافت میکنند. تاسیس یک شرکت کارگزاری و مدیریت آن، دارای فرآیندهای پیچیده نظیر دریافت مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار، عضویت در کانون کارگزاران بورس، دارا بودن از کارشناسان خبره این حوزه و اثبات این موضوع با شرکت در آزمونهای مربوطه است. همچنین کارگزاریها قادر هستند که علاوه بر وظیفه اصلی خود، خدمات متنوعی را نیز با دریافت مجوزهای مربوطه، ارائه دهند و امکانات متفاوتی را برای کاربران فراهم کنند. کارگزاریها براساس نوع خدماتی که ارائه میدند و مجوزهایی که دریافت کردهاند در رده های مختلفی تقسیم بندی می شوند و مورد استقبال مردم قرار می گیرند. در این مقاله قصد داریم به المانهای تشخیص یک کارگزاری خوب و مزایای بهترین کارگزاری های بورس ایران بپردازیم.
کارگزاری ها چه خدماتی ارائه می دهند؟
خدمات کارگزاریها در چند دسته مختلف قرار میگیرد که برخی از آنها نیازمند اخذ مجوز جداگانه بوده و تعدادی دیگر در واقع زیرمجموعه خدمات اصلی قرار میگیرند. برای درک بیشتر توجه داشته باشید که پشتیبانی از کاربران یا مشتریان، یکی از خدمات کارگزاریهاست که فرآیند آن از طریق تماس تلفنی، ایمیل، تیکت و... امکان پذیر است. همین امر یک گام مهم برای ارائه خدمات کارگزاری به شمار می رود. این پروسه نیازی به دریافت مجوز مجزا ندارد و در واقع تنها موجب رضایت بیشتر کاربران میشود.
- لیست مجوزهایی که کارگزاریها میتوانند از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کنند به شرح زیر است:
- معاملات برخط اوراق بهادار
- سبدگردانی
- مشاوره سرمایهگذاری
- بورس انرژی
- مشاوره پذیرش فرابورس
- معاملات فرابورس
- مشاوره پذیرش کالا
- معاملات محصولات سیمان
- معاملات آتی کالا
- معاملات محصولات کشاورزی
- معاملات محصولات نفت و پتروشیمی
- معاملات محصولات فلزی
- مشاوره پذیرش اوراق
- مشاوره عرضه اوراق
- معاملات آتی اوراق
- تعهد پذیرهنویسی
- پردازش اطلاعات مالی
رتبهبندی کارگزاریها بر چه اساسی است؟
در بخش قبلی به مجوزهای دریافتی کارگزاری ها اشاره کردیم. در همین راستا کارگزاریها بر اساس این مجوزها، خدماتی را برای کاربران فراهم میکنند و بر اساس همین خدمات رتبههای متفاوتی را از طرف سازمان بورس دریافت میکنند. درنظر داشته باشید که معیارهای سازمان بورس برای رتبه بندی کارگزاری ها به دو بخش «عادی» و «تشویقی» تقسیم میشوند.
معیارهای عادی شامل مواردی هستند که هر کارگزاری به مرور زمان و با بهبود کیفیت خدمات امکان دستیابی به آن را دارد؛ مانند: تعداد شعب کارگزاری، تعداد مشتریها، حجم معاملاتی که از طریق سامانه کارگزاری انجام میشود و... . اما معیارهای تشویقی نیاز به سرمایهگذاری سنگین، جذب نیروی متخصص بیشتر و دریافت مجوز جداگانه است؛ برای این بخش میتوان به موارد زیر اشاره کرد: سبدگردانی اختصاصی، تشکیل صندوقهای سرمایهگذاری و... .
رتبهبندی کارگزاریها بر اساس امتیاز به شرح زیر است:
- رتبه الف: 80 درصد عادی و 65 درصد از مجموع عادی و تشویقی.
- رتبه ب: 65 درصد عادی و 55 درصد از مجموع عادی و تشویقی.
- رتبه ج: 50 درصد عادی و 40 درصد از مجموع عادی و تشویقی.
- رتبه د: 35 درصد عادی و 30 درصد از مجموع عادی و تشویقی.
- رتبه ه: کمتر از 35 درصد عادی و 30 درصد از مجموع عادی و تشویقی.
معیارهای انتخاب یک کارگزاری چیست؟
تا اینجا متوجه شدیم که برای انتخاب یک کارگزاری در گام اول باید به خدماتی که میخواهیم از آن استفاده کنیم توجه نماییم ؛ در گام بعدی رتبه کارگزاری معیار مناسبی برای انتخاب ما خواهد بود.
درنظر داشته باشید که استفاده از خدمات خاص یک کارگزاری نظیر صندوقهای سرمایهگذاری، نیازمند تحقیقات کافی و دقیق از عملکرد و مجوزهای قانونی آن دارد که کارگزاریهای رتبه الف با توجه به اینکه بیش از 65 درصد خدمات عادی و تشویقی را ارائه میدهند، بیشک مجوزهای مربوطه را اخذ کرده و در ارائه این خدمات پیشگام هستند. علاوه بر موارد فوق که تا این بخش اشاره کردیم، برخی موارد دیگر هستند که قصد داریم در ادامه به آنها بپردازیم:
- گام اول برای ورود به بازار بورس، انتخاب یک کارگزاری و دریافت کد معاملاتی است. تقریبا فرآیند کدگیری تمامی کارگزاری ها شبیه به هم است. اما برخی از کارگزاری ها خدماتی مانند ثبت نام سجام به صورت رایگان و احراز هویت غیرحضوری را به مشتریان ارائه میدهند.
- گام دوم توجه دقیق به ساز و کار سامانه معاملاتی کارگزاری ها است؛ امکاناتی که در سامانهها تعبیه شده، سرعت اجرا، عدم قطع شدن ارتباط و همچنین ارائه نسخههای مختلف برای دسترسی از طریق سیستم عاملهای مختلف، موجب محبوبیت سامانههای معاملاتی میشوند. برای مثال برخی از سامانههای معاملاتی نسخههای وب، اندروید و ios را در دسترس مشتریان قرار میدهند و همچنین امکانات مختلفی مانند: تحلیل تکنیکال، بررسی عملکرد سبد سهام، مشاهده سوابق گردش حساب و... بر روی این سامانهها فراهم شده است.
- حجم معاملات انجام شده در طول روز در کارگزاری نیز از عوامل مهم برای انتخاب کارگزاری مناسب است. دقت داشته باشید که دو مورد حجم معاملات و میزان سرمایه معامله شده از عوامل بسیار مهم هستند؛ اگر یک کاربر با دارایی سنگین و یا یک مشتری حقوقی، معاملات بزرگی را از طریق کارگزاری انجام دهد، میزان سرمایه جابهجا شده به واسطه آن کارگزاری قابل توجه است، اما از زاویه دیگر تعداد معاملات انجام شده کم است. در اینجا باز هم الویت دادن به مشتریان اصلی مطرح میشود. بنابراین افزایش حجم معاملات با توجه به میزان سرمایه جابهجا شده میتواند نکته مثبتی برای کارگزاری در جذب کاربران باشد.
- در نظر داشته باشید که دسترسی مشتری به کارگزاری در شهرهای مختلف و خدمات پشتیبانی که قبلتر راجع به آن صحبت شد، از موارد مهمی تلقی میشوند که شاید جزو نیازهای ساده و اولیه به شمار آیند، اما از دید کاربران اهمیت بالایی دارند.
دو کارگزاری معروف آگاه و مفید دارای شعبه های زیادی در سراسر ایران هستند و خدمات متنوعی در شعب خود به مشتریان ارائه میکنند. به عنوان مثال: تمامی خدمات آموزشی که کارگزاری آگاه در شعبه اصلی خود در تهران ارائه می دهد، همین خدمات با کیفیت برابر در سایر شعبه های سراسر کشور به تمامی علاقهمندان ارائه میشود.
- خدماتی نظیر ارائه تخفیفات ویژه و بستههای اعتباری تحت شرایط و چهارچوب های تعریف شده میتواند در انتخاب یک کارگزاری موثر باشد. سازمان بورس و اوراق بهادار در بازههای زمانی مختلف، قوانینی را جهت ارائه اعتبار معاملاتی از طرف کارگزار به کاربران، جهت افزایش سرمایه گذاری آنها وضع میکند. بعضی از کارگزاریها از این امکان به خوبی استفاده کرده و بستههای اعتباری بدون بهره را در اختیار کاربران قرار میدهند.
- صندوقهای سرمایهگذاری بستری امن برای سرمایه گذاری افراد مبتدی در بازار بورس و یا اشخاصی که دارای ریسک پذیری کمتری هستند ایجاد میکند. کارگزاریها ممکن است صندوقهای سرمایه گذاری با شرایط مختلفی را ارائه دهند که میزان بازخورد آنها سالانه از طرف سازمان بورس به صورت رسمی ارائه میشود. قوانین این صندوق ها از طریق کارگزاری ها برای عموم در دسترس است و حتی میزان بازدهی آن قابل مشاهده و بررسی است. از معروفترین صندوقهای سرمایهگذاری میتوان به: صندوق سرمایهگذاری مشترک آگاه، صندوق سرمایهگذاری هستیبخش، صندوق سرمایهگذاری یاقوت (همگی مربوط به کارگزاری آگاه)؛ و همچنین صندوقهای سرمایهگذاری مشترک پیشتاز، سرمایهگذاری مشترک ممتاز، سرمایهگذاری مشترک پیشرو، سرمایهگذاری مشترک امید توسعه، سرمایهگذاری قابل معامله اطلس و سرمایهگذاری ثابت حامی (مربوط به کارگزاری مفید) اشاره کرد.
- و در گام آخر دقت داشته باشید که ارائه خدمات آموزش بورسی و خدمات تحلیلی_مشاورهای برای انجام یک سرمایهگذاری پر سود میتواند معیار انتخاب کارگزاری باشد. همانطور که آگاه هستید تزریق سرمایه بدون داشتن مهارت و دانش کافی نسبت به بازار میتواند عواقب سنگینی را بری سرمایه گذار به همراه داشته باشد. از همین جهت مجهز بودن سرمایه گذار در بورس به مهارت های مالی و تحلیل و ارزیابی، از عوامل مهم برای سرمایه گذاری موفق به شمار میآید. در همین راستا چه بهتر که این آموزشها از جانب یک نهاد معتبر، تحت نظارت سازمان بورس انجام شود. برای مثال کارگزاری آگاه دورههای آموزش بورس را به صورت مجازی در تمام طول هفته و همچنین حضوری در تمامی شعب در سه سطح پایه، مقدماتی و پیشرفته برگزار میکند. همچنین درج بیش از 500 مقاله آموزشی رایگان، تهیه ویدئوهای آموزشی و پکیجهای خودآموز از دیگر خدمات این کارگزاری در زمینه آموزش است که با استقبال بی نظیر کاربران در سطح کشور روبه رو شده است.
سخن آخر
شاید قبل از خواندن این مقاله این موارد برای شما اهمیتی نداشت یا به اندازه کافی به آنها توجه نمیکردید. با استفاده از نکاتی که در این مقاله به آنها اشاره شد میتوانید با بررسی و ارزیابیهای خود، کارگزاری خوب و ایده آل را برای انجام معاملات خود انتخاب نمایید. توجه داشته باشید که تک تک عواملی که به آنها اشاره شد از اهمیت بالایی برخوردار است و به مرور زمان به اهمیت آنها پی خواهید برد. در نهایت برای نتیجهگیری میتوان اذعان داشت که در بین کارگزاری هایی که به آنها اشاره شد دو کارگزاری آگاه و مفید از جایگاه خاصی بین سرمایهگذاران برخوردار هستند و بخش زیادی از سرمایه گذاران از این ۲ کارگزاری به عنوان مبدا فعالیت بورسی خود استفاده میکنند.
منبع:رصدبورس