وام ودیعه مسکن یکی از رایجترین وامهایی است که بانکها و موسسات مالی در ایران به مشتریانشان ارائه میدهند. وام ودیعه مسکن برای کسانی است که قصد اجاره مسکن دارند و به دلیل کمبود منابع مالی نمیتوانند هزینههای مورد نیاز را پرداخت کنند. میزان وام ودیعه مسکن معمولاً تا ۷۰ درصد ارزش ملک است و بسته به نوع و شرایط قرارداد با سودآوری متفاوتی ارائه میشود.
در جلسه هیئت دولت، آیتالله رئیسی، رئیس جمهوری، با اشاره به تصمیمات اخیر شورای عالی مسکن و نزدیک شدن به فصل جابجایی، دستور داد با هماهنگی دستگاههای ذیربط، تدابیر لازم برای تسهیل شرایط تامین مسکن مورد نیاز مستأجران در نظر گرفته شود. کارشناس مرکز پژوهشهای مجلس نیز با اشاره به این موضوع، اظهار کرد که بازار اجاره مسکن یکی از بخشهای بسیار مهم و اساسی است که به طور نادرست رها شده است و کمترین حمایتها از مستأجران در این زمینه صورت گرفته است.
علی فرنام با بیان اینکه این قشر نیازمند حمایت و مجموعه اقداماتی است، افزود: یکی از راهکارها، وام ودیعه مسکن است. البته این راهکار در حد یک مُسکن است و نه بیشتر.
وی از تمدید پرداخت وام ودیعه مسکن در سال 1402 خبر داد و با بیان اینکه عدد وام یعنی 100 میلیون تومان (برای تهران) با شرایط امسال همخوانی چندانی ندارد، گفت: این اقدام آبی روی آتش است و تورم یکسال اخیر در بخش مسکن را برای اجارهنشینها پوشش خواهد داد. طی سالهای اخیر بین 200 تا 300 هزار مستاجر از این وام استفاده کردهاند و حداقل دیگر جابجا نشدهاند.
وی با اشاره به برنامه پرداخت وام 70 و 40 میلیون تومانی در کلانشهرها و سایر شهرها تاکید کرد: مستاجری که قراردادش تمام شده با استفاده از وام ودیعه توانست یکسال دیگر در واحد مسکونی اجارهای سکونت داشته باشد.
ابلاغ بخشنامه وام کمکودیعه مسکن
اوایل تیرماه سال گذشته بانک مرکزی طی بخشنامهای به شبکه بانکی، سقف تسهیلات کمک ودیعه مسکن را به شرح زیر ابلاغ کرد؛
به استناد ماده (4) قانون جهش تولید مسکن مصوب 30 شهریور ماه سال 1400 مجلس شورای اسلامی و مصوبات مورخ 1401/3/3 و 1401/3/31 شورای پول و اعتبار و در راستای حمایت از مستأجرین کم درآمد، دستورالعمل اجرایی تسهیلات کمک ودیعه مسکن که از این پس به اختصار "دستورالعمل" نامیده میشود، به شرح زیر ابلاغ میشود:
ماده1- متقاضیان مشمول این دستورالعمل از سوی وزارت راه و شهرسازی و بر اساس ضوابط موضوعه، در چارچوب سهمیههای تعیین شده از طریق سامانه طرحهای حمایتی مسکن به آدرس https://saman.mrud.ir به بانک های عامل معرفی می شوند.
ماده2- سقف تسهیلات اعطایی مشمولان موضوع این دستورالعمل، حسب درخواست متقاضی و ضوابط اعطای تسهیلات بانکی در مناطق شهری کشور در تهران، کلانشهرها و سایر شهرها به ترتیب 100 میلیون تومان، 70 میلیون و 40 میلیون تومان است.
تبصره: مبالغ در نظر گرفته شده برای تسهیلات موضوع این ماده، پس از اخذ مدارک و مستندات مورد نیاز و استعلامات صورت گرفته از سوی بانک/موسسه اعتباری غیر بانکی و بر اساس توافق متقاضی و بانک/موسسه اعتباری غیر بانکی می تواند به مبالغ کمتر از سقف های تعیین شده تقلیل یابد. در این صورت متقاضی موظف است نسبت به اصلاح سقف تسهیلات درخواستی در سامانه اقدام کند.
ماده 3- بانک/موسسه اعتباری غیر بانکی موظف است قبل از پرداخت تسهیلات نسبت به اخذ استعلام از سامانه سمات بانک مرکزی بابت عدم دارا بودن تسهیلات جاری در بخش مسکن شامل تسهیلات ساخت، خرید، جعاله و ودیعه مسکن برای متقاضی و همسر ایشان اقدام و درصورت مثبت بودن این استعلام نسبت به رد درخواست متقاضی در سامانه با ذکر دلیل اقدام کند.
ماده4- تسهیلات موضوع این دستورالعمل در قالب عقد مرابحه خرید کالا و خدمات توسط بانک/موسسه اعتباری غیر بانکی به مستأجر پرداخت میشود.
ماده5- تسهیلات مزبور با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار و بازپرداخت حداکثر 5 سال قابل پرداخت است.
ماده6- وثایق مربوط به تسهیلات موضوع این دستورالعمل مطابق با دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد ابلاغی طی بخشنامه شماره 01/24792 مورخ 1401/2/4مدیریت کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی است.
ماده7- شرایط متقاضیان دریافت تسهیلات موضوع این دستورالعمل به شرح ذیل میباشد:
7-1- متقاضیان میبایست دارای اجاره نامه رسمی یا اجاره نامه ثبت شده در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات و دارای کد رهگیری، از تاریخ 1401/1/1به بعد باشند. متقاضی موظف است اطلاعات سکونت و مالکیت خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت کند.
تبصره: بانک/موسسه اعتباری غیر بانکی مکلف است نسبت به مطابقت کد رهگیری و شهر مندرج در سامانه با اجاره نامه دریافتی اقدام نماید.
2-7 -کلیه متقاضیان و همسر ایشان متعهد هستند که در زمان ثبت نام، فاقد مسکن و یا زمین مسکونی ملکی باشند. چنانچه در هر زمان سابقه مالکیت ایشان محرز شود، از فرآیند پرداخت تسهیلات حذف شده و در صورت اخذ آن تسهیلات، متعهد به استرداد کلیه تسهیلات دریافتی و جبران خسارات و جرایم مربوطه خواهند بود.
3-7 - متقاضی باید متاهل باشد، چنانچه متقاضی مجرد باشد در خصوص زنان بایستی بالای 35 سال سن و در خصوص مردان بالای 45 سال سن داشته باشند.
7-4- متقاضیانی که در سالهای 1399 و 1400 از تسهیلات کمک ودیعه مسکن موضوع مصوبات ستاد ملی کرونا استفاده نموده اند در سال 1401 امکان استفاده از این تسهیلات را ندارند.
ماده8- چنانچه متقاضی تا حداکثر 15 روزکاری از تاریخ معرفی به شعب، نسبت به تکمیل مدارک خود و ضامنین اقدام نکند، بانک/موسسه اعتباری غیر بانکی مکلف است نسبت به رد درخواست متقاضی در سامانه اقدام نماید.
ماده 9- چنانچه بانک/موسسه اعتباری غیر بانکی نسبت به اعطای تسهیلات موضوع این دستورالعمل به متقاضیان بدون داشتن توجیه بانکی در سقف سهمیه ابلاغی اقدام ننماید، مشمول جریمه مالیاتی مندرج در تبصره (5) ذیل ماده (4) قانون جهش تولید مسکن میشود.
تبصره: بانکهای عامل موظفند تا زمان تکمیل سهمیه ابلاغی از سوی بانک مرکزی در سال 1401 فرآیند پرداخت تسهیلات به متقاضیان را ادامه دهند.
شرط و شروط "مندرآوردی" بانکها
به گزارش تسنیم، سال گذشته اجارهنشینها رضایت چندانی از پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن نداشتند. مطابق بخشنامه 12 اردیبهشت سال گذشته بانک مرکزی، 19 بانک مسکن، ملی، سپه، پست بانک، صادرات، تجارت، ملت، رفاه، کارآفرین، سامان، اقتصاد نوین، پارسیان، پاسارگاد، سینا، آینده، شهر، گردشگری، ایرانزمین، خاورمیانه و موسسه اعتباری ملل باید 40 هزار میلیارد تومان تسهیلات ودیعه مسکن را به اجارهنشینهای واجد شرایط پرداخت میکردند.
در ماده 1-7 دستورالعمل بانک مرکزی تاکید شده بود که متقاضی باید اجارهنامه دارای کد رهگیری امسال (1401) را برای وام ودیعه ارائه دهد. اما بررسیهای تسنیم نشان داد برخی بانکها بر خلاف دستورالعمل بانک مرکزی عمل کرده و بهنظر میرسد بهدنبال شانه خالی کردن از پرداخت وام مذکور هستند.
بهعنوان مثال یکی از بانکهایی که موظف به پرداخت وام ودیعه مسکن، "موانع مندرآوردی" را برای مستأجران بهوجود آورده است. یکی از همین موانع، مطالبه دو فقره اجارهنامه از مستأجران است؛ یکی برای امسال و دومی هم برای سال گذشته. نکته جالب توجه اینکه بانک مورد نظر در پاسخ به اعتراض مستأجران میگوید: این قانون است و تا مبایعه نامه سال گذشته و امسال را نداشته باشید، نمیتوانیم وام ودیعه مسکن را پرداخت کنیم.
به گزارش تسنیم، سال گذشته وام کمک ودیعه مسکن با سود 18 درصدی به مستأجران پرداخت شد. این در حالی است که زمستان سال گذشته سود تسهیلات بانکی به 23 درصد افزایش یافت و مشخص نیست وام ودیعهای که قرار است امسال پرداخت شود از حمایتهای دولت برخوردار خواهد شد یا اینکه با همان سود مصوب شورای پول و اعتبار (23 درصد) به حساب اجارهنشینها واریز میشود.
/منبع: تسنیم