7 مهر سال 1359 زمانی که دشمن به پالایشگاه آبادان حمله هوایی کرد. آتشنشانان برای مهار آتش به پالایشگاه رفتند. در حین عملیات و خاموش کردن آتش، مجدداً هواپیمای دشمن اقدام به بمباران پالایشگاه کرد و منجر به شهادت تعداد زیادی از آتشنشانان شد. طرح روز آتشنشان در سال 1379 توسط ستاد هماهنگی امور ایمنی و آتشنشانی کشور پیشنهاد و توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور تأئید شد.
آتشنشانان مشکلات زیادی از جمله بیمه، مسکن و... دارند. در این زمینه با مهدی داوری رئیس سازمان آتشنشانی شهرداری تهران به گفتوگو نشستیم.
فردا 7 مهر روز آتشنشان است. سالهاست که آتشنشانها در خصوص بیمه سخت و زیانآور دچار مشکلاتی هستند. چه برنامهای برای رفع مشکل بیمه آتشنشانان دارید؟
روز 7 مهر امسال با شرایطی که داریم، سختتر از سالهای گذشته است. دو الی سه سال است که روز آتشنشان با محرم و صفر متقارن میشود و ما جشن برگزار نمیکنیم، اما امسال با موضوع کرونا شرایط پیچیدهتر شده است.
روز سهشنبه هفته جاری با حضور اعضای شورای شهر و مدیران شهری، از تعدادی از آتشنشانان تقدیر خواهیم کرد. همینطور آتشنشان نمونه در یکسال اخیر تقدیر میشود.
در خصوص بیمه آتشنشانان گفتیم. ما بارها با هم در این خصوص صحبت کردهایم. اما بگذارید گریزی دیگر به موضوع بزنیم. شغل آتشنشانی جزو مشاغل سخت و زیانآور است. آتشنشانان شهرداری بیمهشان با تأمین اجتماعی متفاوت است. در بیمه تأمین اجتماعی 10سال سنوات ارفاقی برای آتشنشانان درنظر گرفته شده، اما در بیمه شهرداری تهران این سنوات پنج است. فقط قانون میتواند این همسانسازی را انجام دهد و باید این کار توسط مجلس انجام شود.
ما در شهرداری و شورای شهر پیگیر هستیم و نامهنگاریهایی هم در این زمینه با شورایعالی استانها انجام دادهایم و قرار است که به صورت یک لایحه این موضوع به مجلس برود. در کمیسیونهای مختلف شورای عالی استانها موضوع بیمه آتشنشانان به تصویب رسیده است و باید در صحن علنی هم این موضوع تصویب شود و بیمه آتشنشانان شهرداری با سایر بیمهها همسانسازی شود. هنوز در صحن علنی شورای عالی استانها این موضوع مطرح نشده است.
در حال حاضر 400 نفر از آتشنشانان ما با شرایط فعلی، شرایط بازنشستگی پیش از موعد با سنوات ارفاقی پنج سال را دارند و چهل نفر از آنها تقاضای بازنشستگی پیش از موعد را کردهاند. در سال گذشته 48 نفر با این شرایط بازنشسته شدند و براساس قانون و سنوات ارفاقی، حق و حقوق همه پرداخت شده است.
چرا عدهای از آتشنشانان متقاضی بازنشستگی پیش از موعد نیستند و از 400 نفری که شما اعلام کردید، فقط چهل نفر تقاضای بازنشستگی پیش از موعد را کردند؟
بالاخره وقتی که آتشنشانی شاغل باشد، مزایایی دریافت میکند، اما در حقوق بازنشستگی مزایا حذف میشود و با شرایط اقتصادی فعلی، بسیاری از آتشنشانان به دنبال بازنشستگی پیش از موعد نیستند.
در خصوص بیمه آتشنشانها هم بگویم. براساس مصوبه 138 قانون، آتشنشانان با پنج سال سنوات ارفاقی میتوانندبازنشسته شوند، ما هم تلاش میکنیم که این مدت را به 10 سال برسانیم.
آتشنشانان شهرداری در صندوق بازنشستگی شهرداری عضو هستند. ما هم دوست داریم که آنها با 10 سال سنوات ارفاقی بازنشسته شوند، اما ممکن است به دلیل شرایط خاص عدهای با این تغییر مخالف باشند، اما امیدواریم که در شورای عالی استانها به زودی موضوع بیمه آتشنشانان تصویب شود و به مجلس ارسال شود. ما هم آمادگی داریم که درهر مکانی حاضر شویم و با سند و مدرک درباره زیانآور بودن شغل آتشنشانان صحبت کنیم، اما باز هم تأکید میکنم که تنها راه قانونی برای این کار این است که این موضوع به تصویب مجلس برسد. ما هم حتماً قانون را اجرا خواهیم کرد.
افرادی که بیمه تأمین اجتماعی را دارند، براساس تبصره شماره 2 ماده 76 قانون تأمین اجتماعی بازنشسته میشوند، اما آتشنشانان در شهرداری همانطور که قبلا هم گفتم، عضو صندوق بازنشستگی شهرداری هستند و از قوانین شهرداری تبعیت می کنند. البته این موضوع از سوی شهردار تهران و اعضای شورای شهر درحال پیگیری است و اصلاً قصد نداریم که حقی از کسی ضایع شود.
امسال 200 آتشنشان را جذب کردهاید، شنیده شده که قرار است به زودی 200 آتشنشان دیگر هم جذب شوند، در این زمینه توضیح میدهید؟
برای جذب فرایندی وجود دارد. ما هم مجوزهای لازم را اخذ کردهایم. 200 نفر جذب شدهاند و در حال آموزش دیدن هستند و قرار است 200 نفر دیگر هم در نیمه دوم سال جذب شوند.
قرار بود تعدادی آتشنشان خانم در تهران جذب شوند، اما خبری از این موضوع نیست، آیا مراحل قانونی کار را طی کرده اید تا خانمها بتوانند جذب آتشنشانی شوند؟
بگذارید یک خبر خوب به خانمها بدهم. اولین گروه آتشنشان خانم حرفهای تا یکی دو ماه آینده جذب شهرداری میشوند. مقدمات کار را فراهم کردهایم و شرایط حضور بانوان نیز در آتشنشانی بررسی شده است. در حال فراهم کردن شرایط استخدام این افراد در آتشنشانی هستیم. تعداد محدودی از بانوان برای اولینبار جذب آتشنشانی میشوند. فعلاً در یک ایستگاه عملیاتی این افراد حضور دارند و تعداد آنها کمتر از 20 نفر خواهد بود.
آیا از آتشنشانان زن داوطلب برای استخدام در آتشنشانی استفاده میکنید؟
به زودی شرایط را اعلام میکنیم. آنها هم میتوانند براساس شرایط استخدام و ضوابط قانونی شرکت کنند، اما آزمونهایی برگزار خواهیم کرد که باید داوطلبان در آن حضور داشته باشند. البته ما شرایط خانمها و نحوه حضور آنها درعملیاتها را هم بررسی کردهایم و این موضوع را درک کردهایم که در برخی عملیاتها با وجود ملاحظات فرهنگی، حضور خانمها مؤثر است.
وضعیت حقوق و مزایای و نوع ماموریت خانمهای آتشنشان چگونه است؟ آیا فرقی با آقایان دارند؟
خیر، حقوق و مزایای آنها هیچ فرقی با بقیه ندارد. ما در حال بررسی دقیق شرایط هستیم و قطعاً تا دو ماه آینده فرایند جذب آغاز میشود.
آیا با شورای شهر در این زمینه صحبت کردهاید و آنها موافق انجام این کار هستند؟
بله مجوزهای لازم اخذ شده است. اعضای شورای اسلامی شهر تهران هم تأکید داشتند باید شرایط فراهم شود تا این کار انجام شود. نظر اعضای شورای شهر و شهردار تهران در این زمینه مثبت بوده است.
قرار بود حقوق آتشنشانان با توجه به سخت و زیانآور بودن این حرفه افزایش پیدا کند، در این زمینه توضیح میدهید؟
تلاشهایی صورت گرفت و میزان حقوق و مزایای آتشنشانان افزایش قابل توجهی یافت. البته خبر خوبی هم داریم که به زودی دوباره به حقوق آنها اضافه میشود.
در خصوص وضعیت مسکن آتشنشانان اقدامی صورت گرفته است؟ بسیاری از آتشنشانان با توجه به بالا رفتن قیمت اجاره در تهران از شهر کوچ کردهاند و برای رفت و آمد دچار مشکل شدهاند، در این زمینه توضیح میدهید؟
در زمینه تأمین مسکن، نیاز به مساعدت سازمانهای مرتبط در این زمینه هستیم که یا زمینی تخصیص دهند یا کمکهایی از این دست انجام دهند. افزایش قیمت در بحث اجاره باعث شد که تعدادی از آتشنشانان از داخل تهران کوچ کرده و به اطراف شهر و یا دورتر بروند، برای نیروهای عملیاتی که باید همیشه در دسترس باشند و سریع به مأموریت برسند، متأسفانه این موضوع باعث بروز مشکل شده است. بسیاری از آتشنشانان در شهرهایی دورتر از تهران رفتهاند تا بتوانند از پس مخارج کرایهها بربیایند. ما هم در حال تلاش هستیم تا بتوانیم کمکها و مساعدتهای لازم را انجام دهیم.
در زمینه مسکن درطول سالهای اخیر یا بهتر بگویم در بیست سال گذشته کمترین کمک به آتشنشانان شده است و همین موضوع باعث محرومیت آتشنشانان شده است.
در خصوص زمان رسیدن آتشنشانان به محل حادثه توضیح دهید. آیا در حال حاضر به نرم جهانی رسیدهاید و در تایم استاندارد آتشنشانان به محل حادثه میرسند؟
در خصوص زمان رسیدن به حوادث، در شهر تهران شرایط خوبی داریم و میانگین زمان رسیدن ما براساس نرم است. ببینید از زمانی که فرد با سازمان تماس میگیرد، ما یک دقیقه فرصت پاسخگویی و ثبت حادثه را داریم. یک دقیقه هم وقت داریم تا این حادثه را به آتشنشانان اطلاع داده و آنها لباس بپوشند و به محل اعزام شوند. چهار دقیقه هم زمان رسیدن آتش نشانان به محل حادثه است. البته بگویم که آتشسوزی منزل مسکونی، برج، آوار شرایط خاص خود را دارد. در کل، یک دقیقه فرصت است تا زنگ بخورد، آتشنشانان تجهیزات خود را بپوشند و از ایستگاه خارج شوند و در مجموع، ما شش دقیقه زمان رسیدنمان به محل حادثه باشد. در حال حاضر به طور میانگین، 6 دقیقه زمان رسیدن آتشنشانان به محل حادثه است و تقریباً استاندارد معتبر بینالمللی را در این زمینه رعایت میکنیم. البته بگذارید نکتهای را بگویم. زمان رسیدن به محل حادثه چهار دقیقه است، اما در تهران چهار دقیقه و 19 ثانیه است. حال ما از زمان لباس پوشیدن و آماده شدن آتشنشانان و همچنین زمان پاسخگویی کم کردهایم و به زمان حرکت اضافه کردهایم تا توانستهایم در همان 6 دقیقه به حادثه برسیم. در برخی حوادث زودتر و در برخی حوادث چند ثانیه دیرتر میرسیم، اما متوسط ظرف 6 دقیقه به محل حادثه میرسیم.
چند ایستگاه آتشنشانی فعال در تهران داریم و برنامه شما برای توسعه ایستگاههای آتشنشانی چیست؟
در حال حاضر 132 ایستگاه فعال در تهران داریم. یک ایستگاه آتشنشانی هم در حال بازسازی است. تا پایان سال جاری تعداد ایستگاههای آتشنشانی به 135 یا 136 ایستگاه میرسد، البته بستگی به سرعت پروژهها و برنامهها دارد، اما براساس افق شهر تهران، تا دو سال آینده 145 ایستگاه آتشنشانی در تهران خواهیم داشت.
توزیع ایستگاههای آتشنشانی چگونه است؟ بر چه اساس ایستگاهها در مناطق احداث میشود؟ مثلا در منطقه 11 و 12 تعداد ایستگاههای آتشنشانی زیاد و فاصله ایستگاهها از هم کمتر است، در این زمینه توضیح میدهید؟
ببینید، براساس زمان دسترسی و لایههای مختلف، تصمیمگیری میشود که ایستگاه آتشنشانی در کدام نقطه احداث شود. ما باید ایستگاهها را در نقاطی احداث کنیم تا بتوانیم در کوتاهترین زمان حوادث را پوشش دهیم. در برخی از جاها تعداد ایستگاهها را براساس نوع دسترسی انتخاب میکنیم. ما اگر در تهران به 145 ایستگاه آتشنشانی برسیم، شرایطمان ایدهآل خواهد بود، در حال حاضر شرایطمان خوب است.
یک نکته را نباید در این زمینه فراموش کرد و آن هم آمادگی قبل از عملیات است و همچنین ایمنی ساختمانها هم خیلی مهم است، اما ما معضلات زیادی در این زمینه داریم و با شرایط خوب فاصله ما زیاد است.
یکی از مواردی که باعث میشود آتشنشانان دیرتر به محل حادثه برسند ترافیک است. چه برنامهای برای رفع این مشکل دارید؟
در بسیاری از مأموریتها فرمانده تصمیم میگیردکه براساس شرایط و ثانیهها حتی از چراغ قرمز هم عبور کند، چرا که ثانیهها هم برای ما تعیینکننده هستند. در حال حاضر با توجه به خطوط امدادی و خطوط ویژه در شهر تهران راحتتر به محل حادثه میرسیم. ببینید، ترافیک قابل پیشبینی نیست. گاهی برای یک حادثه ما مجبور هستیم چند ایستگاه را به محل اعزام کنیم تا به موقع به محل حادثه برسیم. ایستگاهها را از زاویههای مختلف اعزام میکنیم تا بالاخره یکی از آنها سریعتر به محل برسد. گاهی مواقع ایستگاهی که دورتر است زودتر میرسد چرا که ترافیکش کمتر است. تأکید میکنم که شرایط ترافیکی قابل پیشبینی نیست. ما هم برای اینکه ریسک را پایین بیاوریم،از چند نقطه نیرو اعزام میکنیم، هر چند که این کار توان زیادی از ما میگیرد و حتی هزینهبر است، اما مهمترین کار ما خدمت به مردم است. به همین دلیل برای حفظ جان مردم در برخی موارد چند ایستگاه را به محل اعزام میکنیم تا در کوتاهترین زمان به محل حادثه برسند. در برخی مناطق ترافیک زیاد است. مثلاً در مناطق مرکزی، 11 و 12 ایستگاههای سازمان آتشنشانی شهر تهران فاصله کمتری با هم دارند و شاید این فاصله در سایر مناطق بیشتر باشد. علت این امر هم مخاطرات در این مناطق، تراکم ترافیکی و جمعیتی است و ساخت ایستگاهها با فاصله کمتری انجام میشود.
قرار بود تعدادی موتورسوار برای حریقهایی که امکان دسترسی به آنها سخت است درنظر گرفته شود، در این زمینه توضیح میدهید؟
بله، تعدادی آتشنشان موتورسوار داریم که به فراخور شرایط، در بازار گشتزنی میکنند، اما توان نیروهای موتورسوار محدود است، چرا که یکنفر است، با وسایل اطفایی سبک، شاید این آتشنشانان میتوانند برای حریقهای کوچک باشند، اما برای آتشسوزیهای بزرگ خیر. در برخی جاها مثل بازار، موتورهای چهارچرخ طراحی شده و تا یکماه آینده وارد میشود. این طرح پایلوت است و برای مناطقی که بافت فرسوده با عرض معبرهای کم دارد میتوان استفاده کرد. در صورتی که در طرح پایلوت این کار جواب دهد، آن را به مکانهای دیگر تعمیم میدهیم.
این کار برای ایمنسازی برخی مکانها که پرخطر هستند مانند بازار درنظر گرفته شده است. البته این را هم بگویم ما بازدیدهای مستمری از ساختمانها داریم و دستورالعملهای ایمنی را صادر میکنیم و نقش مؤثری هم در ایمنی داریم. البته دستگاههای دیگر هم در این زمینه نقشهایی دارند، اما ما برای اینکه میزان حریق در بازار با توجه به شرایط و بافت این محدوده زیاد است، اقدامات مؤثری انجام داده و برنامهریزی کردهایم، اما ایمنی بازار نیازمند همکاری چندجانبه است.
تاکنون توانستهایم حریقهایی که در این محدوده صورت میگیرد اطفا کنیم و مأموران ما درحال گشتزنی هستند اما باید ایمنی بالاتر برود.
منبع:عصرایران