خطای عجیب همراه اول | پای وزیر هم به میدان آمد

این تصویر به آنها هشدار می‌داد که آرامش خود را حفظ کنند و در جست‌وجوی یک پناهگاه باشند. این در حالی بود که مدتی بعد مرکز لرزه نگاری کشور ضمن تکذیب این پیام اعلام کرد که هیچ‌گونه وضعیت غیرعادی درخصوص وقوع زمین‌لرزه در هیچ نقطه کشور مشاهده نشده است. در ابتدای اعلام این هشدار، شبکه خبر احتمالا با هدف ایجاد آرامش، خبر نادرستی را زیرنویس کرد.

زیرنویس تلویزیون حاوی این پیام بود: «در پی هک شبکه تلفن همراه پیامی مبنی بر هشدار زلزله به شهروندان مخابره شده است: این پیام جعلی است، از منازل خود خارج نشوید.» بعضی از شبکه‌های رادیویی هم، پیامی با همین محتوا منتشر کردند و حتی ایرنا هم این پیام را تکرار کرد که دقایقی بعد، از سایت این خبرگزاری حذف شد. اما ساعتی بعد، مشخص شد که این اتفاق، فقط یک «خطا» بوده است. با این حال، نگرانی ایجاد شده برای شهروندان باعث شد که عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دستور پیگیری موضوع و برخورد با مقصران احتمالی را صادر کند و همراه اول هم با پذیرش اشتباه نیروهای خود اعلام کرد برای جبران این خطا یک روز مکالمه رایگان به کاربران هدیه می‌دهد!
 
ماجرا چه بود؟
به گزارش همشهری، اپراتور همراه اول لحظاتی پس از هشدار وقوع زلزله به بسیاری از کاربران، با یک پیامک از آنها عذرخواهی کرد که مشخص شد، خطای رخ‌داده مربوط به این شرکت است. همچنین رئیس رگولاتوری هم هرگونه هک در این زمینه را رد و آن را یک مسئله فنی در شبکه همراه اول دانست. معاون وزیر کشور هم اعلام کرد که ارسال این هشدار ناشی از یک خطای انسانی در شرکت همراه اول بوده است.
این در حالی بود که شبکه خبر وقوع این اتفاق را به هک شبکه تلفن همراه نسبت داد و اشاراتی به نصب بدافزار و فیلترشکن‌های رایگان و جعلی روی گوشی‌ها داشت. اما محمدامین آقامیری، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی این فرضیه را مردود دانست و اعلام کرد: «سازمان تنظیم مقررات به‌صورت ۲۴ساعته روی اپراتورهای همراه و ثابت نظارت دارد. به‌محض انتشار این پیام، شبکه مورد بررسی قرار گرفت و اعلام می‌کنیم هیچ‌گونه هک یا درز اطلاعاتی صورت نگرفته است و ارسال این پیام ارتباطی به بدافزارها ندارد.»
آقامیری این اتفاق را یک موضوع فنی درون‌اپراتوری دانست که ارسال پیام هشدار برای مشترکان همراه اول را به همراه داشته است. به‌گفته او، اگر منشأ این پیام، نفوذ یا هک بود، رفتار آن در شبکه مشخص بود و مسئولان فنی از آن آگاه می‌شدند.
این در حالی است که کاربران لحظاتی بعد، یک پیام از گوگل دریافت کردند که از آنها می‌پرسید آیا مایل به فعال کردن سیستم هشدار زلزله روی گوشی خود هستید یا نه؟
 
منشأ خطای فنی
مجید میراحمدی، معاون وزیر کشور طی گفت‌وگویی با شبکه خبر اعلام کرد که ارسال این پیام هشدار ناشی از خطای انسانی در تیم واحد تحقیق و توسعه همراه اول بوده است.
ظاهرا واحد تحقیق و توسعه همراه اول در حال کار روی پروژه انتشار پیام هشدار به‌هنگام وقوع حوادث طبیعی همچون سیل و زلزله بوده‌اند که یک اشتباه موجب شده این پیام برای تعداد زیادی از مشترکان همراه اول ارسال شود.
 بعضی از شنیده‌ها حاکی است که قرار بوده این پیام برای تعداد مشخصی(در حدود ۲۰ نفر) به‌صورت آزمایشی ارسال شود، اما برای بخش قابل توجهی از کاربران ارسال شده است. به‌طوری که رسول رحیمی، معاون سازمان پدافند غیرعامل اعلام کرد که «واحد تحقیق و توسعه همراه اول در حال آزمایش سامانه ارسال هشدار در مواقع بحران بوده است که یک خطا شکل گرفت و به‌جای اینکه پیام برای ۲۰گوشی ارسال شود، برای کل شبکه ارسال شده است.»
او با اشاره به اینکه هیچ هک یا موضوع دیگری نبوده و شاهد یک خطای انسانی بوده‌ایم، عمدی یا سهوی بودن ارسال این پیام را نیازمند بررسی دانست.
سیستم هشدار گوگل برای گوشی‌های اندرویدی
گوگل با توسعه یک سیستم هشدار روی سیستم‌های عامل اندروید، این امکان را فراهم کرده که لحظاتی پیش از وقوع زلزله، کاربران مطلع شوند. این قابلیت روی گوشی‌های اندروید با عنوان هشدارهای فوری بیسیم(wireless emergency alerts) برای کاربران فراهم شده است. درحالی‌که بسیاری از امکانات گوگل برای کاربران ایرانی در دسترس نیست، همراه اول در واحد تحقیق و توسعه خود در حال تلاش برای راه‌اندازی این سیستم برای کاربران ایرانی بوده است.
این سیستم، به تعبیر برخی از کارشناسان، یکی از پروژه‌های بزرگ و جاه‌طلبانه گوگل به شمار می‌آید که با استفاده از گوشی‌های اندروید، سیستم تشخیص زلزله در سطح جهان را پیاده‌سازی کرده است. سیستم هشدار زلزله گوگل به‌گفته برخی منابع، قرار است امروز(۸دسامبر ۲۰۲۲) در آلمان فعال شود. همچنین از روز ۲۳فوریه ۲۰۲۳این سیستم قرار است روی سیستم‌های عامل اندروید۱۱و بالاتر در سراسر دنیا فعال شود.