پنج نشانه کمبود ویتامین در بدن را بشنناسیم. یک رژیم غذایی متعادل و مغذی فواید زیادی دارد، از طرف دیگر، رژیم غذایی دارای کمبود ویتامین و مواد مغذی ممکن است باعث ایجاد علائم مختلف و ناخوشایند شود. این علائم در واقع نشانههای کمبود ویتامین و مواد معدنی هستند که بدن با آن مواجه است و شناختن آنها میتواند به شما کمک کند رژیم مناسبی را برای خود انتخاب کنید. پنج نشانه رایج کمبود ویتامین و مواد معدنی و نحوه رفع آنها را بررسی میکنیم، اگر هریک از این نشانهها را تجربه کردهاید، احتمالاً با کمبود ویتامین در بدن مواجه هستید.
۱. جوشهای قرمز بزرگ روی پوست در کنار ریزش مو
این نشانه حاکی از آن است که شما در رژیم غذایی خود ویتامین B بیشتری نیاز دارید. اگر به شامپوهای موجود در فروشگاهها دقت کرده باشید، بسیاری از آنها حاوی بیوتین یا ویتامین B۷ هستند. این ماده به تحریک رشد مو و ناخن کمک میکند و برای تولید آمینواسید با آنزیمهای درون سلولی واکنش میدهد.
از آنجاییکه بافت مو بیشتر از کراتین (نوعی پروتئین) تشکیل شده است مصرف خوراکیهای سرشار از بیوتین به رشد بهتر مو کمک میکند. خوراکیهای سرشار از بیوتین شامل مغزها و دانهها، آووکادو، حبوبات، موز، تمشک، توتفرنگی و گریپفروت هستند.
در صورتی که جوشهای قرمزی روی پوست دارید، این احتمال نیز وجود دارد که کمبود نیاسین داشته باشید. این ماده مغذی به عملکرد بهتر اندامها و ترمیم DNA کمک میکند. خوراکیهای سرشار از نیاسین شامل موز، بادامزمینی، آووکادو، و کدو حلوایی یا تخمه آفتابگردان هستند.
۲. خشکی گوشه لبها و زبان دردناک
در صورتی که عارضه زبان دردناک را نیز تجربه کردهاید، این میتواند نشانه کمبود آهن، زینک، و ویتامین B باشد. اگر مقدار زیادی میوه، سبزیجات، یا غلات کامل مصرف نمیکنید، سعی کنید میزان بیشتری از این خوراکیها را در رژیم غذایی بگنجانید. بهویژه سعی کنید موز، سبزیجات برگی تیره (بهویژه پالک (اسفناج)، نخودفرنگی، عدس، مغزها، دانهها، و سیبزمینی مصرف کنید. این مواد غذایی نیز برترین منابع زینک یا روی هستند.
۳. سطح انرژی شما زیادی پایین است
حالت سستی یا افسردگی مکرر میتواند از نشانههای کمبود ویتامین باشد. بسیاری از آدمها که از افسردگی رنج میبرند، مواد مغذی توصیه شده را، بهویژه ویتامین D و ویتامین B، از رژیم غذایی روزانه خود دریافت نمیکنند. آهن، منیزیم، ویتامین B۱۲ و فولیک اسید میتوانند به بدن انرژی بدهند، بنابراین اگر احساس خستگی میکنید، شاید با کمبود این مواد مغذی مواجه هستید.
خوراکیهای سرشار از آهن شامل بادام، خرما، لوبیاها، عدس و بهویژه سبزیجات برگی تیره هستند. برای منیزیم میتوانید سبزیهای برگی تیره، مغزها، آووکادو، لوبیاها، موز، غلات کامل و حتی شکلات مصرف کنید. هرچند ویتامین B۱۲ بهطور طبیعی فقط در محصولات حیوانی یافت میشوند، میتوانید خوراکیهای سرشار از B۱۲ مانند شیر و ماستهای گیاهی را انتخاب کنید. در آخر، خوراکیهای سرشار از فولیک اسید شامل بروکلی، چغندر، مارچوبه و سبزیهای تیره هستند.
۴. دست و پای شما بیحس یا مورمور میشوند
این مورد با مشکلات سیستم عصبی مرتبط است که با ویتامین B برطرف میشود. اگر این حالت را تجربه کردهاید، باید مصرف خوراکیهای سرشار از ویتامین B را بالا ببرید، که قبلاً از آنها نام بردهایم. بیحسی دستها و پاها معمولاً با نوسانات خلقی و ناتوانی در تفکر واضح همراه است. همه اینها به سیستم عصبی مربوط میشود، بنابراین برای حفظ عملکرد درست این سیستم، گیاههای کامل خام بیشتری بخورید، یا اگر مصرف همه مواد مغذی ضروری برای شما دشوار است، ویتامین B کمپلکس دریافت کنید.
۵. گرفتگی عضلات، بهویژه در ساق و پنجه پا
گرفتگی عضلات به معنی کمبود منیزیم، کمبود کلسیم و بهویژه پتاسیم است. بسیاری از آدمها که تمرینهای بدنی سخت انجام میدهند آن را تجربه میکنند، چون نسبت به سایر آدمها ویتامین و مواد معدنی بیشتری را همراه با تعریق از دست میدهند. بهویژه اگر مرتب تمرین و ورزش میکنید، باید مطمئن شوید میزان منیزیم، کلسیم، و پتاسیم از دسترفته را جبران میکنید، تا با کمبود ویتامین مواجه نشوید.
پیشاز این تعدادی از منابع منیزیم را در مورد ۳ نام بردیم، اما برای تأمین کلسیم میتوانید منابع حاوی کلسیم را در برنامه غذایی خود بگنجانید. برای پتاسیم، موز بهترین منبع و کدو، سیبزمینی، آووکادو، گوجهفرنگی، لوبیا قرمز، سیب و شیرهای گیاهی منابع دیگر آن هستند.
در صورتی که میخواهید همه مواد مغذی و معدنی ضروری را برای بدن خود تأمین کنید، بکوشید همیشه به منابع خوراکی آنها رجوع کنید. یعنی اول سعی کنید همه موادی مغذی را از خوراکیهای گیاهی دریافت کنید و در صورت نیاز به ویتامینها و مواد معدنی دیگر از منابع غنی شده استفاده کنید.
هرچند در هر شرایطی تشخیص و درمان بیماری بر اساس یک ویزیت دقیق بر عهده پزشک است؛ اما بر اساس برخی علائم میتوانیم متوجه کمبود برخی ویتامینها در بدن شویم و تامینشان کنیم.
ریزش مو:
کمبود ویتامینهای B۲، B۵، بیوتین، روی و ویتامین D
خشکی موها:
کمبود A و E، امگا ۳، پروتئین، سلنیوم و بیوتین
شوره زدن موها:
کمبود سلنیوم، امگا ۳ و ویتامین A
کاهش قدرت دید:
کمبود ویتامین A
قرمزی مداوم مویرگهای چشم:
کمبود ویتامین C
پوستهریزی در اطراف پلک:
کمبود آهن
افسردگی:
کمبود ویتامینهای B۱، B۵ و بیوتین
دمانس یا زوال عقل:
کمبود B۱، B۳، B۱۲، اسیدفولیک و امگا ۳
تحریکپذیری و زودرنجی:
کمبود ویتامینهای B۱، B۵ و B۶
بیخوابی:
کمبود ویتامینهای B۳، B۵، B۶ و D
سرگیجه:
کمبود ویتامینهای B۲ و B۶
خون ریزی لثه:
کمبود ویتامین C و اسیدفولیک
بههم چسبیدن دندانها:
کمبود ویتامین D و ویتامین K
گلودرد:
کمبود ویتامینهای B۳، B۱۲، اسیدفولیک و کلسیم
آفت دهانی:
کمبود ویتامین B۲
ضعیف شدن مینای دندان:
کمبود ویتامینهای A، K، D و کلسیم
التهاب زبان:
کمبود ویتامینهای B۲، B۳ و اسیدفولیک
جوشهای پشت بازو:
کمبود ویتامین A
پوستهریزی و خشکی پوست:
کمبود ویتامینهای A و E
خون ریزی بیعلت از بینی:
کمبود ویتامین C
کبودی مداوم پوست:
کمبود ویتامین C
جوش زدن در دوران عادت ماهانه:
کمبود ویتامین B۶
التهاب پوست:
کمبود ویتامینهای B۲، B۳ و بیوتین
قاشقی شدن ناخنها:
کمبود ویتامین B۱۲ و آهن
ظهور خطوط سفید روی ناخن:
کمبود کلسیم و روی
پوستهریزی اطراف ناخن:
کمبود آهن و بیوتین
شکنندگی ناخنها:
کمبود کلسیم و منیزیم
چند شاخه شدن پوست اطراف ناخن:
کمبود پروتئین
گرفتگی عضلانی:
کمبود منیزیم و ویتامینهای B۱، B۲ و B۶
تورم مفاصل:
کمبود ویتامینهای B۱، B۶ و پروتئین
قفل شدن ناگهانی مفاصل:
کمبود منگنز
پوکی استخوان:
کمبود کلسیم و ویتامین D
سیاهی و پفآلودگی زیر چشم:
کمبود آب در بدن، تحمل نکردن برخی مواد غذایی مانند لاکتوز لبنیات و حساسیت
کدام ویتامینها را از کدام منابع غذایی دریافت کنیم؟
منابع ویتامینهای گروه B: سبزیجات برگ سبز تیره، غلات و حبوبات
منابع ویتامین B۱۲: گوشتها، لبنیات و تخممرغ
منابع ویتامین C: پیاز، فلفل، مرکبات و گوجهفرنگی
منابع ویتامین D: آفتاب، قارچ، تخممرغ، ماهیهای چرب و لبنیات
منابع کلسیم و ویتامین K: انواع لبنیات، کلم بروکلی و اسفناج
منابع روی: انواع گوشتها، حبوبات و غلات
منابع منیزیم: مغزها و دانههای خام، ماهی، حبوبات، ماست، موز
منابع منگنز: بادام، کدوتنبل، اسفناج، ماست، انجیر، موز
منابع پیشساز ویتامین A: کره، خوراکیهای نارنجی و زردرنگ مانند هویج و زردآلو
منابع اسیدفولیک: سبزیهای برگ سبز تیره، مرکبات، غلات سبوسدار و حبوبات
منابع بیوتین: تخممرغ، بادام، غلات سبوسدار، اسفناج، قارچ، شیر و گوشت
فراموش نکنید تأمین ویتامین بدن به معنای پیشگیری است و در صورت بروز مشکلات جدی، راه درمان محسوب نمیشود.