کمبود خواب و عوارض بی خوابی بر مغز | شب‌بیداری چه خطری دارد؟

خواب عبارت است از عدم توانایی ارادی در کنترل محیط فیزیکی و کاهش یا فقدان سطح هوشیاری، تعلیق نسبی ادراکات حسی و غیرفعال شدن تقریباً تمام عضلات ارادی در زمان استراحت طوری که فعالیت بدن و ذهن تغییر کرده و توهم‌های بینایی جایگزین تصاویر واضح واقعی شوند. در بین پستانداران، پرندگان، ماهیان و دیگر جانوران مراحل خواب و بیداری وجود دارد. خواب برای سلامت و بازسازی سیستم اعصاب، سیستم ایمنی و سیستم عضلانی_اسکلتی انسان‌ها و جانوران اهمیت دارد. خواب حالتی است که در مقابل بیداری (هماهنگی توانایی ارادی و آگاهی نسبت به این توانایی) قرار می‌گیرد.انسان محتمل است که از اختلالات خواب متنوعی شامل بدخوابی مثل بی‌خوابی، پرخوابی، حمله خواب و آپنه خواب؛ خواب‌پریشی مثل راه رفتن در خواب، اختلال رفتاری حرکت سریع چشم در خواب ؛ دندان‌قروچه و خروپف رنج ببرد. استفاده از نور مصنوعی در الگوی خواب انسان تغییر اساسی ایجاد میکند.

بسیاری از افراد خواب روز و شب را یکسان در نظر می‌گیرند، بنابراین شب‌زنده‌داران ترجیح می‌دهند خواب روز را جایگزین خواب شب کنند، اما لازم است آگاه باشید که فعل و انفعالاتی که درون بدن رخ می‌دهد در خواب روز و شب متفاوت است، به همین دلیل افرادی که شب‌ها دیر می‌خوابند، عوارض خاصی را تجربه می‌کنند. در ادامه به بررسی مشکلات ناشی از دیر خوابیدن می‌پردازیم:

افسردگی و اضطراب

نتایج یک مطالعه انجام شده در آمریکا نشان می‌دهد بیشتر افرادی که به افسردگی یا اضطراب مبتلا هستند کمتر از شش ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند. اضطراب زیاد و همیشگی یکی از عوارض شب‌بیداری برای بدن است. استرس زیاد می‌تواند بسیار سریع سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند، زیرا میزان آنتی‌بادی در اثر افزایش استرس، کاهش پیدا می‌کند و بدن مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها می‌شود.

اضافه وزن

شب‌بیداری بر اشتهای افراد تأثیر می‌گذارد، به طوری که نتایج بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که افراد شب‌بیدار بیشتر غذاهای ناسالم مصرف می‌کنند. افرادی که کمتر از شش ساعت در روز می‌خوابند، ۳۰ درصد بیشتر از دیگران دچار اضافه وزن و چاقی می‌شوند.

بیماری‌های مزمن

نتایج پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که دیر خوابیدن خطر بروز بیماری‌هایی همچون مشکلات و حمله قلبی، ضربان قلب نامنظم، افزایش فشار خون، سکته، انواع سرطان و دیابت را افزایش می‌دهد. محققان دریافتند افرادی که بیشتر از هفت ساعت خواب کافی و منظم دارند، در معرض خطر مرگ‌ومیر کمتری ناشی از سرطان قرار دارند.

اختلال در یادگیری

خواب نقش اساسی در فرآیندهای یادگیری و تفکر ایفا می‌‎کند، بنابراین کمبود خواب باعث بروز اختلال در این روندها، نداشتن تمرکز و همچنین نداشتن توانایی حل مسئله و تفکر خلاق می‌شود. زمانی که می‌خوابیم، مغز داده‌های ورودی روز را پردازش می‌کند و آن‌ها را در حافظه قرار می‌دهد. در صورت دیر خوابیدن، این فرآیند به صورت کامل و مؤثر رخ نمی‌دهد، بنابراین توانایی به خاطر آوردن آنچه که در طول روز آموخته‌ایم را از دست می‌دهیم.

مشکلات پوستی

یکی از عوارض دیر خوابیدن، بروز مشکلات پوستی همچون رنگ‌پریدگی، چشمانی تار و صورتی بدون شور و شوق و انرژی است. همچنین، مشکلات دیگر همچون چشم‌های پف‌آلود، خطوط تیره زیر چشم و پوست تیره جزو علائم دیر خوابیدن در شب است.