حقوق بازنشستگان ممکن است بسته به قوانین و مقررات هر کشور و نظام بازنشستگی متفاوت باشد اما در ایران حقوق بازنشستگان یکی از مسائل پر حاشیه و پر بحث هر دولت است.حقوق بازنشستگان همانند سایر حقوق به صورت ماهانه پرداخت میشود. مجلس با افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۲ موافقت کرده است و طبق خبرهای اخیر به دست آمده درباره حقوق بازنشستگان و میزان افزایش آن مشخص شده است. اخبار منتشر شده از کمیسیون تلفیق حاکی از آن است که حقوق بازنشستگان بالاخره امسال افزایش و همسانسازی اجرایی خواهد شد.هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۲/۵/۱۸ به پیشنهاد شماره ۱۰۰۰/۱۴۰۲/۵۳۱۱ مورخ ۱۴۰۲/۵/۱۷ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصلاحیه افزایش حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۲ را تصویب کرد.براساس نامهی محمد مخبر که امروز ابلاغ شده «در تصویب نامه شماره ۶۴۴۶۸ ت ۶۱۴۶۶ه مورخ ۱۴۰۲/۴/۱۷، بعد از عبارت «قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴» عبارت «و ماده (۹۶) قانون مذکور، به نحوی که مجموع دریافتی مستمریبگیران با احتساب بیست و هفت درصد (۲۷٪) افزایش مبلغ مستمری و مزایای جنبی (کمک به تأمین معیشت، حق مسکن، کمک هزینه عائله مندی و اولاد)، کمتر از هفتاد و یک میلیون و یکصد و چهل و دو هزار و هفتصد و شصت (۷۶۰ ر۱۴۲ر ۷۱) ریال نباشد.» الحاق میشود».به این ترتیب، مستمری بازنشستگان و مستمریبگیران تامین اجتماعی نباید کمتر از کمتر از هفتاد و یک میلیون و یکصد و چهل و دو هزار و هفتصد و شصت (۷۶۰ ر۱۴۲ر ۷۱) ریال باشد.
با نامهی معاون رئیس جمهور، افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی اصلاح شد.
هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۲/۵/۱۸ به پیشنهاد شماره ۱۰۰۰/۱۴۰۲/۵۳۱۱ مورخ ۱۴۰۲/۵/۱۷ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصلاحیه افزایش حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۲ را تصویب کرد.
براساس نامهی محمد مخبر که امروز ابلاغ شده «در تصویب نامه شماره ۶۴۴۶۸ ت ۶۱۴۶۶ه مورخ ۱۴۰۲/۴/۱۷، بعد از عبارت «قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴» عبارت «و ماده (۹۶) قانون مذکور، به نحوی که مجموع دریافتی مستمریبگیران با احتساب بیست و هفت درصد (۲۷٪) افزایش مبلغ مستمری و مزایای جنبی (کمک به تأمین معیشت، حق مسکن، کمک هزینه عائله مندی و اولاد)، کمتر از هفتاد و یک میلیون و یکصد و چهل و دو هزار و هفتصد و شصت (۷۶۰ ر۱۴۲ر ۷۱) ریال نباشد.» الحاق میشود».
به این ترتیب، مستمری بازنشستگان و مستمریبگیران تامین اجتماعی نباید کمتر از کمتر از هفتاد و یک میلیون و یکصد و چهل و دو هزار و هفتصد و شصت (۷۶۰ ر۱۴۲ر ۷۱) ریال باشد.
وزیر کار مدعی شده کارگران بروند خودشان با کارفرما چانهزنی کنند؛ خب فرض بگیریم کارگران اصلاً توان چانهزنی هم دارند (که البته ندارند)، بازنشستگان چه کنند؛ چطور باید مستمری حداقلی خود را افزایش دهند، کجا بروند و با که چانهزنی کنند؟
ترمیم مستمری بازنشستگان، بسته به تصمیمگیری برای دستمزد کارگران شاغل است و با اظهارات اخیر وزیر کار، به نظر میآید، امیدی به ترمیم حقوقها نیست، نه مزد زیاد خواهد شد و نه مستمری.
بیست و یکم مرداد، صولت مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با بیان اینکه هیچ برنامهای برای ترمیم مزد در دستور کار نیست، برای افزایش حقوق کارگران یک راه حل بدیع ارائه داد و گفت: «عدد و رقم دستمزد برای حداقلبگیرها است، کارگران میتوانند از قدرت چانهزنی استفاده کنند و حقوق بیشتری دریافت کنند».
کارگرانی که قدرت چانهزنی و تشکل مستقل و البته قرارداد دائم کار ندارند، چطور قرار است برای افزایش حقوق خود چانهزنی کنند؟ اما گذشته از این، تکلیف بازنشستگان کارگری که درست یا نادرست افزایش حقوقشان به افزایش مزد کارگران گره خورده چه میشود؟ آنها با چه کسی چانهزنی کنند، با سازمان عریض و طویل تامین اجتماعی!
سبد خرید بازنشستگان خالیست و با مستمری ماهانه فقط یک هفته میشود زندگی کرد؛ بازنشستگانِ حداقلبگیر کارگری بارها این مطلب را تکرار کردهاند؛ اما نه تامین اجتماعی و نه وزیر کار، پاسخ روشنی برای این انتقادات ندارند.
علی اکبر عیوضی (دبیر کانون بازنشستگان تامین اجتماعی استان تهران) در این رابطه میگوید: امسال وضعیت معیشتی بازنشستگان تامین اجتماعی، آنطور که انتظار داشتیم، بهبود نیافت؛ در شورایعالی کار قول داده بودند تورم را کنترل میکنند تا با افزایش ناچیز مزد و مستمری که مصوب شده، بازنشستگان بتوانند امور زندگی را بگذرند، اما به این قول پایبند نماندند.
او اضافه کرد: امسال ماده ۴۱ قانون کار اجرا نشد و به تبع آن، مواد ۹۶ و ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی نیز به محاق فراموشی افتاد و جامهی عمل نپوشید. متاسفانه «بهبود معیشت» و «کنترل تورم» وعده و وعیدهایی بود که بارها مطرح شد، ولی نشانهای از تحقق این وعدهها نشد.
«تورم کنترل میشود»، وعدهای بود که در مذاکرات مزدی ۱۴۰۲ و قبل از آن بارها تکرار شد؛ عیوضی میگوید: این وعده نه تنها محقق نشد بلکه تورم همچنان به پیش تاخت؛ هنوز نرخهای بالای تورم در اقتصاد ما ادامه دارد؛ هر ماه تورم ماهانه داریم یعنی هر ماه همه چیز به نسبت ماه قبل بازهم گران میشود.
این فعال صنفی بازنشستگان با بیان اینکه «امروز بازنشستگان در وضعیت معیشتی خوبی به سر نمیبرند» میگوید: ما انتظاراتی از دولت داشتیم که برآورده نشد؛ متاسفانه اعتماد بازنشستگان به عملکرد دولت و وزیر کار سلب شده است؛ مساله فقط دولت نیست، مجلس هم کاری برای بهبود معیشت بازنشستگان نکرده است.
او میافزاید: وقتی میگوییم «تورم»، منظورمان اقلام لوکس و تجملی نیست منظور فقط اقلام خوراکی و مایحتاج روزانهی زندگیست؛ بازنشستگان مدتهاست دیگر به دنبال خرید اقلام لوکس نیستند، در تامین همان خوراکیهای روزانه درماندهاند. در یکسال گذشته، کالاهایی داشتهایم که بیش از صد درصد گران شدهاند مثل گوشت و مرغ و لپه و لبنیات و سایر اقلام.
امیدی به ترمیم مزد و مستمری نیست؛ عیوضی میگوید: وزیر کار در صحبتهای اخیر خود به صراحت گفت که ترمیم مزد در کار نیست و به این ترتیب، امیدی به بهبود معیشت نیست؛ این وضعیت برای بازنشستگان و برای کشور خوب نیست؛ قطعاً همه ضرر میکنند.
او اضافه میکند: در آستانهی انتخابات مجلس، وقتی بازنشستگان نتوانند سفرههای خود را با اقلام ساده پر کنند، چطور میتوانند مشارکت انتخاباتی با خرسندی داشته باشند؛ نمایندگان مجلس با وعدهی خدمت به مردم و به فقیرترینها سر کار آمدهاند؛ امروز میپرسیم معنای «خدمت» چه بود؟
این فعال صنفی میگوید: نمایندگان مجلس نخواستند و نتوانستند دولت را مجاب به عمل به قانون و اجرای ماده ۴۱ قانون کار کنند؛ وقتی در مذاکرات مزدی، دستمزد نصف تورم افزایش یافت و بزرگترین بیقانونی در حق میلیونها نفر از جمعیت کشور رخ داد، توبیخ و مواخذهای در کار نبود؛ نمایندگان در مورد لندکروزسواری و تفاوت پژو و لندکروز صحبت کردند، اما در مورد اینکه چرا به قوانین مزدی عمل نشد، خیر!
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: باید حقوق بازنشستگان به ویژه آن دسته از بازنشستگانی که دریافتی کمی دارند، در بودجه سال آینده افزایش پیدا کند.در تعریف مستمری یا حقوق بازنشستگان به زبان عامیانه ، می توان گفت ، مقدار پولی است که ماهانه ، به طور مستمر و تا پایان عمر ، به افراد دارای شرایط بازنشستگی مندرج در قانون تامین اجتماعی و قانون مدیریت خدمات کشوری و بر اساس احکام جدید بازنشستگان کشوری و تامین اجتماعی ، تعلق می گیرد.
اصلاح تصویبنامه موضوع تعیین ضریب حقوق کارمندان، اعضای هیات علمی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی، قضات و بازنشستگان کشوری و لشکری در سال ۱۴۰۲ ابلاغ شد.
هیئت وزیران در جلسه اول مرداد ۱۴۰۲ به پیشنهاد شماره ۱۷۲۵۷۹/۵۱۰۳۹ مورخ ۲۸ تیر ۱۴۰۲ معاونت حقوقی رییس جمهور و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب نامه شماره ۳۶۰۷/ ت ۶۱۱۲۴ هـ مورخ ۱۵ فروردین ۱۴۰۲ به شرح زیر اصلاح کرد.
۱- در بند (۳) بعد از واژه «افزایش» واژه «ضریب» الحاق میشود.
۲- بند (۵) به شرح زیر اصلاح و تبصرههای (۱) و (۲) آن به قوت خود باقی و متن زیر به عنوان تبصره (۳) به بند مذکور الحاق میشود.
۵ -در اجرای جزء (۴) بند (الف) تبصره (۱۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور حداقل حقوق و مزایای مستمر شاغلان مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری و حداقل حقوق سایر حقوق بگیران حداقل حقوق بازنشستگان و وظیفه بگیران مشمول صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوقهای وابسته به دستگاههای اجرایی به میزان بیست درصد (۲۰) افزایش یافته و به شرح زیر تعیین میشود:
الف- برای کارمندان دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر مشمولان قانون مزبور و نیز بازنشستگان و وظیفه بگیران مشمول صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوقهای وابسته به دستگاههای اجرایی به میزان بیست و نه میلیون و ششصد و پنجاه و هشت هزار (۲۹.۶۵۸.۰۰۰) ریال
ب- برای کارمندان مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت به میزان شانزده میلیون و سی و چهار هزار و چهارصد (۱۶.۰۳۴۴۰۰) ریال
تبصره -۳ در هر صورت رعایت حداقل مبلغ حکم کارگزینی موضوع بند (۶) این تصویب نامه در خصوص کارکنان رسمی، پیمانی، قرارداد کار معین (مشخص) و کارکنان طرح خدمت پزشکان و پیراپزشکان در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی الزامی است.
۳- بند (۶) به شرح زیر اصلاح میشود:
الف- در ابتدای بند مذکور عبارت در اجرای جزء (۱) بند (الف) تبصره (۱۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور» الحاق میشود.
ب- عبارت «حداقل مبلغ حکم کارگزینی یا قرارداد افرادی که در سال جاری استخدام یا در قالب قرارداد کار معین (مشخص) یا طرح خدمت پزشکان و پیراپزشکان در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به کارگیری میشوند هفتاد میلیون (۷۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال تعیین میشود.» حذف میشود.
پ- در تبصره (۱) بند یاد شده، عبارت و صرفاً در محاسبه پاداش پایان خدمت موضوع بند (هـ) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور و ذخیره مرخصی استحقاقی در زمان بازنشستگی احتساب میشود.» حذف میگردد.
قانون رتبهبندی معلمان با هدف افزایش کیفیت در مدارس کشور و حمایت بیشتر از معلمان با شاخصهایی همچون توانمندی بیشتر در تدریس، ارتباط با دانشآموزان و ... از 31 شهریور 1400 اجرا شد.
در مجموع 960 هزار نفر از معلمان مشمول رتبهبندی شدند و معلمان در رتبههای آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم به ترتیب معادل رتبههای 1، 2، 3، 4 و 5 گروه بندی شدند.
با وجود اجرای رتبهبندی برای معلمان شاغل اما این موضوع برای معلمان بازنشسته سال 1400 و 1401 محقق نشده بود.
طبق اعلام صندوق بازنشستگی کشوری، اجرای رتبهبندی برای 63 هزار معلم بازنشسته سال 1400، 51 هزار بازنشسته سال 1401 و 80 هزار بازنشسته سال 1402 حدود 5 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است و سازمان برنامه و بودجه تعهد داده تا دو ماه آینده کل مبلغ را وصول کند تا قبل از شهریور، رتبهبندی معلمان بازنشسته اجرا شود.
در همین ارتباط، محمد وحیدی؛ عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به تسنیم گفت: آموزش و پرورش بابت بازنشستگان سال 1400 و 1401 حدود 4300 میلیارد تومان به صندوق بازنشستگی کشوری بدهکار بود که این بدهی پرداخت شده است.
وی افزود: در سال 1402 به صورت ماهانه، سهم صندوق بازنشستگی برای معلمان شاغل واریز میشود و نگرانی بابت بازنشستگی آنها وجود ندارد.
منبع :ایلنا