حمیدرضا بقایی متولد ۱۷ فروردین ۱۳۴۸ در شهر کرمانشاه و سیاستمدار است که معاون اجرایی رئیسجمهور ایران در دولت دهم بود. حمیدرضا بقایی رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری (از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰) و دبیر «شورای عالی مناطق آزاد کشور و ویژه اقتصادی» بود.حمیدرضا بقایی دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس جغرافیای سیاسی میباشد وی تلاش داشت در سال ۱۳۹۱بدون آزمون، در مقطع دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی مشغول به تحصیل شود که موفق به این کار نشد. حمیدرضا بقایی در سازمانهای دولتی مختلفی از جمله سازمان صدا و سیما، شهرداری تهران، وزارت علوم وسازمان میراث فرهنگی دارای مسئولیتها و سوابق اجرایی بودهاست. او همچنین معاون رئیسجمهور در دولتهای نهم و دهم بود.
حمید بقایی معاون رئیسجمهور پیشین روز گذشته به دلیل مشکلات عصبی در بیمارستان بستری شد. «مهران عبدالله پور» وکیل حمید بقایی ، روز پنج شنبه ۹ مرداد گفت: آقای بقایی به علت بیماری اعصابی که دارد، و به دلیل حاد شدن مشکلات عصبی در مدت یکی دو هفته اخیر، از روز گذشته در یکی از بیمارستانهای تهران بستری شد و هنوز مشخص نیست چه زمانی از بیمارستان مرخص خواهد شد.حمید بقایی در طول یک ماه گذشته تا به امروز خبرسازترین چهره نزدیک به محمود احمدینژاد بود.
ماه گذسته بقایی در سفر به غرب کشور تصادف شدیدی داشت و دو هفته پیش هم به دلیل گزارشی از روزنامه شرق با تیتر «ماجری فرار از کشور معاون احمدینژاد» به دفتر این روزنامه حضور پیدا کرد که باعث درگیری شد. همچنین هفته پیش مهران عبداللهپور وکیل بقایی خبر از تبرئه او از پرونده اختلاس سکهها توسط دیوان محاسبات خبر داده بود.
حمیدرضا بقایی در ۱۷ فروردین ۱۳۴۸ در شهر کرمانشاه متولد شد. محل زندگی حمید بقایی در فاصله سالهای ۱۳۴۸ تا ۱۳۶۶ خورشیدی در شهر کرمانشاه بودهاست. او و خانوادهاش در تمام سالهای جنگ در منطقه جنگی به سر بردهاند و در اثر بمبارانهای رژیم صدام حسین سه بار خانه آنها مورد آسیب جدی قرار گرفت. بقایی در سال ۱۳۶۶ از دبیرستانی در شهر کرمانشاه در رشته علوم تجربی دیپلم گرفت. او دو برادر دارد و در سال ۱۳۷۲ ازدواج کردهاست.
پدر بقایی تا زمان امضای عهدنامه ۱۹۷۵ الجزایر در مناطق مرزی بین ایران و عراق حضور داشت. پدر بقایی همچنین در طول سالهای جنگ ایران و عراق نیز، ضمن حضور در لشکر ۸۱ زرهی کرمانشاه در مناطق عملیاتی حضور داشت.
او در حد فاصل سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ به عنوان قائممقام رئیس سازمان میراث فرهنگی منصوب شد. سپس در تیرماه سال ۱۳۸۸ خورشیدی، با حکمی از سوی محمود احمدینژاد به سمت معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی برگزیده شد و تا سال ۱۳۹۰ در این سمت بود.
حمید بقایی همچنین در سمت دبیر شورای عالی مناطق آزاد، فعالیت کرده و این مسئولیت را تا سال ۱۳۹۲ عهدهدار بودهاست. عضویت در کمیسیونهای اقتصادی و فرهنگی دولت دهم از دیگر فعالیتهای وی بودهاست. حمید بقایی برای چهار سال مسئولیت اجرایی و پشتیبانی دفتر رئیس دولتهای نهم و دهم را برعهده داشت.
بقایی در تاریخ ۲۰ فروردین ۱۳۹۰ با حفظ سمت از سوی محمود احمدینژاد به عنوان معاون اجرایی و سرپرست نهاد ریاست جمهوری برگزیده شد و در فاصله سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ در این سمت بود.
حمید بقایی بر اساس گزارش منتشر شده در سایت معاونت اداری و مالی سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ ۱ آبان ۱۳۹۰ از این سازمان بازنشسته شدهاست. بقایی در سال ۱۳۹۱ از سوی احمدینژاد به عنوان یکی از نمایندگان دولت در شورای عالی نظارت بر سازمان صدا و سیما منصوب شد و تا سال ۱۳۹۲ در این سمت ایفای نقش کرد.
بقایی در اردیبهشت سال ۱۳۹۰ خورشیدی و در هنگام ریاست بر سازمان میراث فرهنگی، به علت خودداری از اجرای یکی از احکام دیوان عدالت اداری، به انفصال از خدمات دولتی به مدت چهار سال محکوم شد.
بقایی در خصوص این ماجرا گفت: یک بنای تاریخی در شیراز را ما به عنوان یک اثر تاریخی اعلام کردهبودیم، سپس مالک این بنای تاریخی از سازمان میراث فرهنگی به دیوان عدالت اداری شکایت کرد و خواستار خروج ملک از فهرست آثار تاریخی و ملی شد. مالک قصد داشت بنای مذکور را تخریب کند. بقایی افزود: مالک به خواسته خودش رسید و ما به عنوان سازمان میراث فرهنگی، میبایست حکم دیوان عدالت را اجرا میکردیم؛ بنابراین ادامه دادن این شکایت بیپایه و اساس است. بقایی افزود: زمانی که دیوان عدالت اداری حکمی برای خروج یک اثر تاریخی از فهرست آثار ثبت شده ملی اعلام میکند، ثبت آن اثر تاریخی در میراث فرهنگی «باطل» میشود. بهطور نمونه میتوانیم به سرای دلگشا در بازار تهران اشاره کنیم که سال گذشته با حکم دیوان عدالت اداری تخریب شد. بقایی در پاسخ به اینکه چرا میراث فرهنگی در مقابل دیوان عدالت اداری کوتاه میآید و اجازه میدهد تا آثار تاریخی با حکم دیوان عدالت اداری تخریب شود، گفت: ما امکان خرید تمام آثار تاریخی را نداریم و از سوی دیگر موظف به اجرای احکام دیوان عدالت اداری هستیم. مسعود علویان صدر، معاون سازمان میراث فرهنگی در این رابطه گفت: بقایی بعد از اینکه نسبت به خروج یکی از آثار به ثبت رسیده در فهرست آثار ملی واکنش نشان داد، از سوی دیوان عدالت اداری حکم انفصال از خدمت گرفت. آیا این باید آخر و عاقبت کسی باشد که از میراث فرهنگی دفاع میکند؟
در تیر ۱۳۹۱ خورشیدی، محمدجعفر منتظری رئیس وقت دیوان عدالت اداری گفت: حکم صادره در خصوص انفصال از خدمت حمید بقایی، منتفی شدهاست.
بقایی از بابت تصرف غیرقانونی در اموال دولتی شامل ۷۰۳ سکه تمام بهار آزادی، ۱۸۴۲ قطعه نیم سکه، ۱۵ سکه دو و نیم، مبلغ ۲۱/۱۷۵/۳۰۰/۰۰۰ ریال وجوه نقدی و ۴۵۲/۵۱۰/۰۰۰ تومان کارت هدیه به پانزده سال حبس و جزای نقدی، بابت اختلاس به مبلغ ۳/۷۶۶/۵۰۰ یورو و۵۹۰ هزار دلار به پانزده سال حبس و جزای نقدی معادل ۴۳۳ میلیارد و ۲۱۲ میلیون ریال و انفصال دائم از خدمات دولتی و رد مال در حق دولت محکوم شد. پس از تأیید حکم دادگاه بدوی در دادگاه تجدیدنظر استان تهران و قطعیت آن و همچنین ابلاغ حکم صادره، مأمورین پلیس روز سهشنبه ۲۲ اسفند ۱۳۹۶ نسبت به دستگیری و معرفی وی جهت اجرای حکم صادره از جمله ۱۵ سال حبس و چهل و سه میلیارد تومان جزای نقدی اقدام نموده و به زندان معرفی شد.
وی بیشتر اعلام کرده بود که از روز بازداشتش دست به اعتصاب غذا خواهد زد و وکیل او که تماسی با وی در زندان داشته، تأیید کرده که وی از روز ۸ فروردین ۱۳۹۷ دست به اعتصاب غذای خشک زده است و نسبت به سلامتیش ابراز نگرانی نمود.
منبع:راهبرد معاصر