روز گذشته قیمت دلار از ۲۵هزار و ۹۰۰ تومان به رقم ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان کاهش یافت و در پی آن، قیمت سکه هم از ۱۱ میلیون و ۳۸۰ هزار تومان به ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان سقوط کرد. به عبارتی، روز گذشته یکی از افتهای محسوس بازار ارز و سکه رقم خورد و حتی نرخهای پایینتری هم در بازار به گوش میرسید.
کاهش ۳۴۰۰ تومانی قیمت دلار و ۸۰۰ هزار تومانی نرخ سکه در شرایطی رخ داد که قیمتها در بازار ارز و سکه طی یکماه اخیر شدیدا افزایش یافته بود؛ بگونهای که قیمت دلار که ابتدای تیر ماه حدود ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان بود تا آستانه ۲۶ هزار تومان بالا رفت و قیمت سکه هم از هشت میلیون تومان، تا حدود ۱۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان ترقی کرد.
فعالان بازار ارز با توجه به ریزش محسوس قیمتها در روز گذشته اعتقاد داشتند؛ بعد از آغاز روند نزولی قیمتها در بازار، تقاضا برای خرید ارز کاهش یافته و فروشندهها بیشتر از روزهای قبل شدهاند. این اتفاق فرایندی عادی در بازار است چراکه معمولاً هر زمان بازار معکوس میشود، اکثر دارندگان ارز، فروشنده میشوند.
همزمان با آغاز روند کاهشی قیمتها در بازار ارز، رئیس کل بانک مرکزی هم در صفحه خود در فضای مجازی نوشت: با اقدامات در دست اجرا به تدریج و در روزهای آینده بازار ارز به آرامش خواهد رسید. این تصور که بانک مرکزی و دولت برای کنترل بازار ارز اقدامی نمیکنند، یا اینکه تصور میشود برای تأمین کسری و یا دلایل دیگر، نرخ ارز را بالا میبرند، بیاساس و یک برداشت و تصور کاملاً اشتباه است.
عبدالناصر همتی افزود: در مقطع دو هفته اخیر، در کنار تعلل برخی صادر کنندگان برای عرضه ارز خود، برخی از سودجویان در صدد فروش ارز به واردکنندگان به نرخهای نامتعارف بودهاند. به واردکنندگان محترم توصیه میکنم که چند روزی را تحمل کرده و از چند روز آینده، به تدریج نیاز خود را از سامانه نیما تأمین نمایند.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: از صادرکنندگان نیز انتظار میرود در فرصت چند روز باقیمانده از فرصت ایفای تعهد، ارزهای خود را با نرخهای منطقی در بازار عرضه کنند تا خریدار لازم را داشته باشد. مردم عزیز مطمئن باشند، بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز و اعاده ثبات، و برگشت به نرخهای تعادلی تمام تلاش خود را به کار خواهد بست.
یکی از فعالان بازار در همین ارتباط درباره وضعیت بازار ارز با وجود رکوردهای بالا و ثبت دلار ۲۵ هزار تومانی بیان کرد: انشاءا... از روزهای آینده حتماً وضعیت تغییر میکند، حتماً بعد از ۳۱ تیرماه بازارساز ورود جدی خواهد کرد و قیمتها برمیگردند، فشار صادرکنندگان به بازار ارز نیز بعد از ۳۱ تیرماه کم خواهد شد.
وی ادامه داد: چراکه با پایان مهلت بانک مرکزی برای بازگشت ارز صادراتی، صادرکنندگان باید طبق دستورالعمل جدید ارزی، با نرخی که بانک مرکزی تعیین میکند ارز را بفروشند و برایشان به صرفه نیست که از بازار آزاد ارز بخرند و به بانک تحویل دهند.
از اول مردادماه تقاضا برای خرید ارز کاهش چشمگیری خواهد داشت، و بر همین اساس هم فعالان بازار و صرافیها نیز اذعان دارند که نرخهای بالایی که این روزها برای انواع ارز بهخصوص دلار در بازار آزاد ثبت شده است خیلی ماندگار نیست و بانک مرکزی حتماً بعد از پایان مهلت بازگشت ارزهای صادراتی قیمتها را برمیگرداند.
در همین زمینه، همزمان با تشدید نوسانات ارزی در بازار و ثبت رکوردهای جدید و تاریخی برای ارز در بازار، بانک مرکزی از عرضه حدود ۳۰۰ میلیون دلار در سامانه نیما طی دو روز گذشته خبر داد و تأکید کرد: میانگین نرخ دلار بر اساس معاملات انجام شده در این دو روز حدود ۱۸/۳۰۰ تومان بوده است.
با توجه به تقویت سمت عرضه در سامانه نیما، به نوعی شرایط برای واردکنندگان آسانتر شده و با تسهیل ورود ارزهای صادراتی، یا هرگونه سیاستی که بتواند عرضه ارز در سامانه نیما را افزایش دهد، میتوان به کاهش فشارهای تقاضا برای واردات امیدوار بود.
لازم به ذکر است، یکی از اقدامات مثبت بانک مرکزی در دوره مدیریت عبدالناصر همتی، عدم ارزپاشی و ترزیق اسکناس دلار به بازار است؛ چراکه بانک مرکزی به درستی متوجه شده که فشار تقاضای ارز از سوی افراد عادی جامعه به حدی نیست که نرخ ارز را تحت تاثیر قرار دهد و ارزپاشی فقط به هدر رفتن منابع بانک مرکزی منجر می شود.
ظاهرا دو اقدام بانک مرکزی سبب کاهش قیمت ارز شده است؛ یکی توقف واردات بدون انتقال ارز و دیگری افزایش کالاهای مشمول ارز نیمایی.
تا پیش از این تعداد کالاهای مشمول ارز نیمایی کاهش یافته بود اما طبق اطلاعات به دست آمده، بانک مرکزی همه کالاهای مشمول واردات (به غیر از کالاهای مشمول ارز ۴۲۰۰ تومان) را به سامانه نیما منتقل کرده است.
یکی از مشکلاتی که همچنان در نیما بهقوت خود باقی است اولویت خرید ارز صادرکنندگان از سوی صرافیهای بانکیست. این اولویتبندی باعث محدود شدن موجودی صرافیهای غیربانکی و وابسته شدن کل بازار رسمی به صرافیهای بانکی شده است.
هر چند که گفتوگو با برخی فعالان بازار حاکی از آن است که آنها همچنان محدودیتهای ناشی از فروش ارز خریداری شده در بازار متشکل ارزی را یکی از مشکلات فعالیت در این بازار میدانند. این محدودیتها شامل عدم امکان فروش مجدد ارز خریداری شده به صرافی دیگر، دامنه محدود نرخ خرید و فروش و سقف خرید پایین ارز توسط صرافان است.
منبع:رکنا