میتوان در فیلمهای سینمای ایران شخصیتهایی یافت که در حافظه نسلها باقی مانده است. علت این ماندگاری شاید به واسطهی فیلم نامه یا کارگردانی باشد، ولی هرگز نمیتوان از بازی بازیگران آنها چشم پوشی کرد.
گاو به کارگردانی داریوش مهرجویی و نویسندگی غلامحسین ساعدی و داریوش مهرجویی در سال ۱۳۴۸ ساخته شد. این فیلم سینمایی اولین تجربه عزت الله انتظامی به عنوان بازیگر در سینما بوده و البته که به خوبی توانسته از عهده این نقش بربیاید و جوایزی را برای بازی در آن از جشنوارههای داخلی و خارجی کسب کند.
عزت الله انتظامی نقش مش حسن را همراه با معصومیت ایفا می کند به گونهای که مخاطب با آن همذات پنداری میکند او نه تنها به مش حسن بلکه به گاو مش حسن شخصیت میبخشد.
قیصر، محصول سال ۱۳۴۸، دومین اثر مسعود کیمیایی محسوب میشود. قیصر که جزو آثار آغازگر موج نوی سینمای ایران است، در بین عموم و حتی بیشتر منتقدان سر زبانها افتاد و شخصیت قیصر به یک اسطوره در بین فیلمهای فارسی زبان و حتی در بین عوام بدل گشت.
این نقش با بازی پر قدرت و هوشمندانه بهروز وثوقی در سینما ماندگار شده است.
تنگنا به کارگردانی امیر نادری در سال ۱۳۵۲ ساخته شد. تنگنا در سال ۱۳۵۳ جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را از ششمین جشنواره سینمایی سپاس، و دیپلم بهترین فیلم سال، کارگردانی و بازیگر مرد را از مجمع منتقدان فیلم دریافت کرد. تنگنا ماجرای جوانی آس و پاس به نام علی خوش دست است.
سعید راد در نقش یک قهرمان/ضد قهرمان خوش درخشید. حضور او نقش مهمی در موفقیت تنگنا داشت. سعید راد با فیزیک و چهره اش به خوبی از پس نقش یک قهرمان / ضد قهرمان مایوس از دنیا، بر میآید.
گوزنها فیلمی به کارگردانی مسعود کیمیایی در سال ۱۳۵۳، در ژانر درام اجتماعی است که به آسیبهای جامعه آشوب زده ایران در دهه پنجاه مینگرد. سید رسول در گذشته فردی با غیرت و ورزشکار بوده، اما در اثر اعتیاد به حقارت و فرومایگی افتاده است.
سید در حالیکه در شهرزیبا تئاتری مبتذل را تبلیغ میکند دوست دوران نوجوانی اش قدرت را ملاقات میکند و در ادامه تحت تاثیر او از رخوت و سستی بیرون آمده و به خودباوری میرسد. به راستی راز جاودانگی سید گوزنها در چیست؟ وثوقی در این نقش در اوج شکوفایی است و با پختگی کامل در اجرا و لحن از پس این نقش برمی آید. این نکته را نباید فراموش کرد گوزنها بدون سید گوزنها نمیشد.
نازنین فیلمی به کارگردانی علیرضا داوودنژاد و نویسندگی علیرضا داوودنژاد و رضا عطایی محصول سال ۱۳۵۴ است.
موضوع فیلم نازنین درباره زن وشوهری است که میخواهند فرزند خود را سقط کنند و در مسیرشان از یک مراسم سینه زنی میگذرند و در آنجا برخوردها و گفتگوهایی پیش میآید.. بازی گوگوش در نقش نیر در فیلم یکدست و به اندازه است او به خوبی از پس فراز و فرود نقش بر میآید.
فیلم باشو غریبه کوچک در سال ۱۳۶۴ ساخته ، اما ۵ سال توقیف بود و در سال ۱۳۶۹ اکران شد. فیلم باشو غریبه کوچک داستان زندگی باشو پسرک جنگزده جنوبیست که از زادگاهش فرار میکند و گذارش به شمال ایران و خانه ناییجان میافتد.
باشو غریبه کوچک که به زعم منتقدین ایرانی یکی از بهترین فیلمهای سینمای ایران است، یک فیلم ضد جنگ محسوب میشود. سوسن تسلیمی در نقش نایی جان اسطورهای بی مانند خلق میکند.
اجاره نشینها از ساختههای داریوش مهرجویی و محصول ۱۳۶۵ سینمای ایران است. فیلمی جریان ساز و تأثیر گذار که از ابتدای اکرانش جنجالهای فراوانی به همراه خود داشت.
میتوان اجاره نشینها را دومین فیلم مهم داریوش مهرجویی پس از اولین فیلم مهمش یعنی گاو دانست. عزت الله انتظامی در نقش عباس آقا شخصیت یک آدم سنتی، بی سواد و مقتدر که اداره یک ساختمان را به عهده دارد بازی میکند. مگر میشود سکانسهای دعوا او با دیگر مستاجران را از یاد برد.
هامون فیلمی اجتماعی است که درسال ۱۳۶۸ به کارگردانی داریوش مهرجویی ساخته شد. هامون روایت دغدغههای جوانان بعد از انقلاب است و در همین میان هم یک درام عاشقانه را روایت میکند. فیلمی که هم دیدگاه جدیدی را در فیلمهای سینمایی ایران به تصویر کشید و هم نقطه درخشش تازهای برای خسرو شکیبایی بود.
برای شکیبایی جوان که پیش از آن خیلی شناخته شده نبود و بیشتر فعالیتش به روی صحنه تئاتر منحصر میشد هامون نقطه عطف بزرگی بود که برایش سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم فجر را به ارمغان آورد. بازی شکیبایی در نقش حمید هامون باور نکردنی و فراموش نشدنی است. شکیبایی به خوبی به تمام آشفتگی ها، زخمها و عشق حمید هامون جان میبخشد.
روسری آبی از فیلمهای مهم رخشان بنی اعتماد درسال ۱۳۷۳ است. روسری آبی در رده پرمخاطبترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران قرار دارد.
شخصیت نوبر یک دختر ساده و حاشیه نشین است که به علت داشتن مابهازاهایی واقعی که در جامعه دارند اگر به خوبی اجرا نشود،، سخت باورپذیر میشود و فاطمه معتمدآریا نه تنها این نقش را به خوبی بازی کرده بلکه بازی او را هر نسلی به یاد میآورد.
لیلا فیلمی محصول سال ۱۳۷۵ به کارگردانی داریوش مهرجویی است. این فیلم روایت دختری به نام لیلااست که طی یک مراسم نذری پزون با رضا آشنا میشود؛ آشنایی که به ازدواج میانجامد.
زندگی عاشقانه لیلا و رضا باخبر ناتوانی لیلا در بارداری دستخوش تغییر میشود.. لیلا حاتمی در نقش لیلا ، قهرمانی خلق میکند که همواره به یادمادنی و مثال زدنی است.
آژانس شیشهای فیلمی ساخته ابراهیم حاتمی کیا محصول سال ۱۳۷۶ که در زمان اکران با اقبال بسیار خوب منتقدان مخاطبان روبرو شد و در شانزدهمین دوره جشنواره فجر برنده ۸ سیمرغ بلورین شد.
پرستویی در آژانس شیشهای تصویری تمامقد از شخصیتی ارائه میدهد که در سالهای میانی دهه هفتاد برای بسیاری از مردم ملموس و قابلدرک است. پرستویی شمایل حاج کاظم و لحن بغضآلود و نگاه نافذ آن را به خوبی خلق کرده است.
شوکران، هفتمین فیلم بلند سینمایی بهروز افخمی در مقام کارگردان و تهیه کنندگی سیدضیاء هاشمی محصول سال ۱۳۷۷ است. مهندس خاکپور که قرار است معاون وزیر شود، طی حادثهای ساختگی مصدوم و به بیمارستان دی در تهران منتقل میشود.
هدیه تهرانی در نقش سیما بازی قابل قبول ارائه داده است. سیما نمونه بارزی از یک شخصیت دو وجهی است. چهره سرد و لحن صدا و نحوه راه رفتن تهرانی در فیلم باعث میشود این دو وجه شخصیت بخوبی از آب دربیاید.