شهرام ناظری (در زبان کُردی: شارام نازری) متولد ۲۹ بهمن ۱۳۲۸ در کرمانشاه خواننده، شهرام ناظری موسیقیدان و آهنگساز موسیقی اصیل ایرانی است. شهرام ناظری در کوچهٔ یخچالی در محله برزهدماغ در کرمانشاه، در خانوادهای کرُد زبان و آشنا با موسیقی و شعر به دنیا آمد. شهرام ناظری صدای دلنشینش را از پدر و مادر خویش به یادگار دارد و از دوران خردسالی توسط مادرش با شعر و آواز آشنا شد؛ پدر شهرام ناظری نیز صدای لطیفی داشت و ضمن آشنایی با گوشهها و ردیفهای آواز ایرانی، سهتار هم مینواخت. وی از سبک قدما و خوانندگان آن دیار به خصوص «شیخ داوودی» خوانندهٔ بزرگ آن زمان بهره گرفته و نیز داشتههایش را در اختیار فرزندش گذاشت.
شهرام ناظری در سن 7 سالگی اولین برنامهٔ هنری خود را در رادیوی کرمانشاه همراه با تار درویشی، از نوازندگان معروف آن زمان کرمانشاه، اجرا کرد. پس از آن در سن 11 سالگی نیز توانست در رادیو تلویزیون ایران چند برنامهٔ دیگر آواز ایرانی اجرا کند.
شهران ناظری در جوانی
پس از آن تحت تعلیم نورعلی خان برومند آثار گذشتگان موسیقی را فرا گرفت و همزمان برای تکمیل ردیف آوازی از محضر استاد زندهیاد عبدالله خان دوامی نکتهها آموخت. وی همچنین از محضر استادانی چون محمود کریمی، محمدرضا شجریان، عبدالعلی وزیری و حسین قوامی نیز نکتهها و ظرایف آوازی را فرا گرفت.
شهرام ناظری همزمان با آموختن آواز به آموختن ساز سه تار هم پرداخت و از جمله کسانی بود که بیشترین حشر و نشر را با استاد نامدار سه تار، استاد احمد عبادی داشت و نیز در این مسیر از دانش و تواناییهای استادانی چون محمود تاجبخش، جلال ذوالفنون و محمود هاشمی (سازنده معروف سه تار) نیز نکتهها آموخت، ضمن آنکه در دورهای که رضا قاسمی در آلبوم گل صدبرگ با ناظری همکاری میکرد، از وی هم نکات قابل اعتنایی فرا گرفت.
شهرام ناظری در بیشتر آثار خود از شعرهای مولانا بهره بردهاست و طی ۳۰ سال فعالیتِ هنری، توانسته سبک جدیدی از موسیقی را که آمیخته به ادبیات حماسی و عرفانی ایران است بهوجود آورد. شهرام ناظری ، علاوه بر بهرهگیری از شعرهای مولوی در زمینهٔ استفاده و استوارسازی شعر معاصر پارسی بر روی موسیقی سنتی ایرانی نیز پیشرو بودهاست. علاوه بر اینها شهرام ناظری از اولین کسانیست که با استفاده از موسیقی مقامی، اشعار شاهنامهٔ فردوسی را اجرا کردهاست. وی تاکنون بیش از ۴۰ آلبوم موسیقی منتشر کردهاست.
شهرام ناظری خوانندهای است که در آثارش روحیه تکرار ناپذیری دارد و همواره تلاش نمودهاست که نگرش و تجربهای جدید را در آواز و موسیقی بهوجود آورد. شهرام ناظری تحریرهای ریتمیک و خاصی را از سالهای پایانی دهه هفتاد خورشیدی در آثارش استفاده نمود، از جمله این آثار میتوان به آلبومهای ساز نو آواز نو، سفر به دیگر سو، لولیان و مولویه (شور رومی) اشاره کرد.
شهرام ناظری در سراسر جهان در سالن ها و فستیوال های بزرگ برنامه و کنسرت هایی اجرا نموده است. جشنواره موسیقی اکس-آن-پروانس، جشنواره موسیقی آوینیون، تئاتر دلاویل پاریس، جشنواره سامر توکیو، سالن تئاتر دالبی لس آنجلس، رویال آلبرت هال، جشنواره دل پوپولو در ایتالیا، جشنواره بیت الدین لبنان، ارکستر فیلارمونیک کلن آلمان، مجمع انجمن آسیا، مؤسسه جهانی موسیقی بروکلین، آکادمی موسیقی بام نیویورک، جشنواره اروپا رم، جشنواره موسیقی سائو پائولو و جشنواره موسیقی فاس مراکش و اجرا در شهرهای ونیز، بارسلون، مادرید، ژنو، بروکسل، آمستردام، استکهلم، اسلو و کپنهاگ از جمله بزرگترین اجراهای جهانی ناظری به شمار می رود.
استاد شهرام ناظری به همراه استاد محمدرضا شجریان
استاد شهرام ناظری سالهاست ازدواج کرده و تنها یک پسر بنام حافظ دارد، حافظ ناظری متولد 1358 در تهران است که حالا کنار پدر خواننده، نوازنده و آهنگسازی می کند.
شهرام ناظری و همسرش
شهرام ناظری و خانواده اش
شکایت از صدا و سیما: شهرام ناظری در سال 97 از صدا و سیما به علت اینکه 40 سال بدون اجازه از وی آثارش را پخش کرده بود شکایت کرد، او می گوید آنها حق کپی رایت آثار من را در نظر نگرفتند آنها حتی از پرداخت حقوق عادی ثابت من هم خودداری کردند.
عکس شهرام ناظری
چاووش 2 1357
چاووش 3 1357
چاووش 4 1357
چاووش 7 1358
چاووش 8 1357–59
مثنوی موسی و شبان 1358
صدای سخن عشق 1358
باد صبا می آید 1360
بشنو از نی اجرا در 1360
گل صدبرگ 1360
لاله بهار 1360
نوروز 1362
بنمای رخ 1363
یادگار دوست 1363
بهاران آبیدر 1364
کیش مهر 1365
بی قرار 1366
زمستان 1366
در گلستانه 1366
شورانگیز 1367
ساقی نامه 1 1367
ساقی نامه 2 1367
حیرانی 1375
ساز نو آواز نو 1377
کنسرت 77 1377
سفر به دیگر سو 1377
آواز اساطیر 1379
غم زیبا 1382
لولیان 1384
بیست سال با آثار پرویز مشکاتیان 2 زمستان 1385
مولویه (شور رومی) 1386
سفر عسرت 1388
امیرکبیر 1390
کنسرت شهرام ناظری و لوریس چکناوریان 1390
بعد یازدهم 1392
درفش کاویانی، کاوه آهنگر 1393
رقصانه 1394
- جایزهٔ «کونکورز» موسیقی فولکلور در سال ۱۹۷۵
- دریافت جایزهٔ «بهترین موسیقی عرفانی جهان» در جشنوارهٔ فاس مراکش در سال ۱۹۹۷ (وی پس از دریافت این جایزه، از سوی مطبوعات آمریکا لقب پاواروتی ایران را نیز دریافت کرد.)
- دریافت جایزه ویژه شهر ارواین ایالت کالیفرنیا برای گسترش پیام معنوی مولانا و صلح از طریق زبان موسیقی در سال ۲۰۰۶
- دریافت نشان «لژیون دونور» از سوی دولت فرانسه در سال ۲۰۰۷
- دریافت نشان «شوالیه ادب و هنر» از سوی دولت فرانسه در سال ۲۰۰۷
- دریافت عنوان هنرمند برتر آسیا از طرف مجمع آسیاسوسایتی ۲۰۰۷
- دریافت جایزهٔ «اسطورهٔ زنده» از دانشگاه یوسیاِلاِی
- دریافت نشان طلایی سماع بارگاه مولانا از دست اسین چلبی نواده مولانا در سال ۱۳۸۶ در شهر قونیه ترکیه و انتخاب به عنوان رئیس افتخاری مرکز مولانا پژوهی دانشگاه سلجوق در ایران
- دریافت کلید طلایی شهر خوی و مقبرهٔ شمس در جشنوارهٔ بینالمللی شمس تبریزی در آبان ۱۳۸۶
- دریافت لوح سپاس از شهرداری شهر ایرواین کالیفرنیا به پاس قدردانی از تلاشهای شهرام ناظری در ترویج پیام معنوی صلح در قالب موسیقی و شعرهای مولوی
- نامگذاری روز ۲۵ ماه فوریه سال ۲۰۰۶ به نام «شهرام ناظری»، توسط رئیس شواری شهر و شهردار سن دیه گو در حوزهٔ جغرافیایی سندیهگوی ایالت کالیفرنیا. در مدت کوتاهی پس از این نامگذاری، کنگرهٔ آمریکا نیز با اهدای لوح سپاس از وی تقدیر نمود.
- دریافت تقدیرنامه از سوی دانشگاه هاروارد به دلیل نقش مؤثر ناظری در معرفی مولوی به دنیای غرب و نوآوری در موسیقی ایرانی و جذب مخاطبان غربی