جام‌جهانی با پلتفرم‌ها/ ماجرای تخلفِ آپارات چیست؟

موضوع شکایت صداوسیما از آپارات در کانال‌های مجازی دست به دست شد. خبری که محمدجوادشکوری مقدم، مدیرعامل هلدینگ صباایده، در توییتر خود خبر از شکایت صداوسیما و‌ابلاغ آن داد. پیگیری‌ها نشان می‌دهد دلیل محکومیت مدیر آپارات نقض کپی رایت آثار صدا و سیما و کسب درآمد از محتوای صدا و سیما بدون انجام هماهنگی لازم با این سازمان بوده است.

رئیس صداوسیما نسبت به موضوع شکایت از پلتفرم آپارات این واکنش را نشان داد که ما برای دفاع از حق خود از برخی پلتفرم‌ها که حق کپی رایت و پخش را رعایت نکرده یا خلاف قانون عمل می‌کنند، شکایت می‌کنیم؛ البته شکایت ما برای بار اول نیست و هر وقت منافع سازمان صداوسیما با نقض قانون نادیده گرفته شود، شکایت کرده و مرجع صالح قضایی به شکایت رسیدگی می‌کند و ما هم تابع قانون هستیم.

در این حکم، با عدم توجه به کاربر محور بودن آپارات، مسئولیت محتواهای صدا و سیما که توسط کاربران در سایت آپارات بارگذاری شده را متوجه مدیر سایت دانسته‌اند.

شهریورماه سال گذشته نیز روابط عمومی کل سازمان صداوسیما اعلام کرد، مدیر عامل وب‌سایت آپارات، به اتهام نشر و پخش آثار متعلق به سازمان صداوسیما در فضای مجازی محکوم شد.

امیدعلی مسعودی، رییس هیئت مدیره انجمن سواد رسانه ای ایران در پاسخ به توییت آقای شکوری مدیر عامل آپارات این چنین نوشت: "استفاده از تولیدات رسانه‌ای در پلتفرم‌ها باید مبتنی بر رعایت حقوق پدید آورندگان آثار باشد اگر قرار باشد هر کاربری آثار دیگران را در پلتفرمی عرضه کند که فاقد رضایت صاحب آثار باشد از طرف مراجع ذیصلاح قانونی قابل تعقیب قانونی است و به نظر بنده، جرم محسوب می‌شود.

ضمناً در هیچ کشوری فضای مجازی یله و رها نیست. بارها در کشورهای اروپایی شاهد جریمه‌های مالی سنگین فیس بوک و توییتر بوده‌ایم. در آلمان شدت عمل دولت در این باره مثال زدنی است و رگولاتوری موضوع مهمی است که نقش تأمین‌کننده حقوق کاربران را دارد."

ساترا چند روز قبل از آغاز جام‌جهانی قطر، دستورالعمل نحوه‌ پخش مسابقات از پلتفرم‌های دارای مجوز را اعلام کرد. خبری که پلتفرم‌ها را به استفاده از قاب اختصاصی شبکه‌های سه و ورزش سیما ملزم می‌کرد. این شرایط که از سوی برخی، به قوانین دست و پاگیر سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر برای رسانه‌ها تعبیر و با انتقادهایی همراه شد، در نهایت به همین شکل به اجرا درآمد و با این همه 31 رسانه‌ صوت و فراگیر را برای پخش مسابقات جام‌جهانی به صورت زنده، به تبعیت مجاب کرد.

این رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ضمن دریافت رایگان تصاویر زنده مسابقات جام جهانی از ساترا به عنوان سازمان زیرمجموعه صداوسیما، انحصار تبلیغات و گزارش این مسابقات در اختیار رسانه ملی را هم پذیرفته‌اند. البته همین نکته هم براساس پیگیری‌های خبرگزاری تسنیم تلویحاً تکذیب شد. اسامی 31 رسانه‌ای که جام جهانی را به صورت آی فریم شبکه 3 و ورزش سیما به شکل زنده پخش می‌کنند عبارتند از: طرفداری، روبیکا، اکران24، سیما وا‌تی‌وی، آکو، مد و برند، هروتا، فانو فیلم، هما تی‌وی، ویدانه،  سینما رکس، تلویدئو، مشهدی تی‌وی، پهباد، نما فیلم، آپ فیلم، مسنی سینما، فیلمالند، اسپرت پلاس، لحظه، اسپرت تی‌وی، گپ فیلم،  پویا رسانه، تماشا، تماشاخانه، هابینا، آخرین خبر، پیج تی‌وی، آنتن، پلی نو و سیمای همراه.

نکته اینجاست؛ پیگیری‌های خبرنگار تسنیم از ساترا نشان می‌دهد هم‌اکنون 31 پلتفرم به صورت قانونی جام جهانی را از طریق آی فریم شبکه سه یا ورزش به صورت زنده پخش می‌کنند و تنها پلتفرمی که تخلف داشته که با پیگیری انجام شده از مراجع قضایی این تخلف هم متوقف شده، آپارات بوده است. لذا در حال حاضر تمام پلتفرم‌ها جام جهانی را به صورت آی فریم شبکه سه یا ورزش به صورت قانونی پوشش می‌دهند که این امر بیانگر تعامل و همکاری میان ساترا و پلتفرم‌ها است.

سعید مقیسه رییس سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر فراگیر در گفت و گوی زنده با شبکه خبر پیشتر گفته بود: پخش مسابقات فوتبال جام جهانی 2022 قطر از شبکه سه سیما، ورزش و فراتر و همچنین شبکه‌های مختلف رادیویی به شکل زنده  با کیفیت 4 K و از طریق تلوبیون که آی‌پی‌تی‌وی متعلق به صدا و سیماست و آی‌پی‌تی‌وی‌های طرف قرارداد که شامل پنج شرکت هستند، پخش خواهند شد. به جز این موارد نیز به مجوزگیرندگان ساترا به صورت قاب اختصاصی (iframe) این بازی‌ها ارائه می‌شود.