جوش صورت را می توان نوعی آکنه دانست که می تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود. در واقع دلایل ایجاد جوش صورت می تواند متفاوت باشد. نکته مهم و اساسی که بسیاری از پزشکان در مورد آن به بیماران پیشنهاد می دهند دستکاری نکردن جوش صورت است. هرگز جوش ها را دستکاری نکنید؛ زیرا بعد از اینکه محل جوش را دستکاری کردید ممکن است باعث شوید عفونت آن بیشتر شود، التهاب بیشتری پیدا کند و همچنین جای آن باقی بماند و صورتتان لک داشته باشد. جدا از اینکه با دست زدن به یک جوش، روتین نرمال و طبیعی بدنتان را برای پاکسازی خودش که علت اصلی به وجود آمدن یک جوش است را بهم میریزید، بلکه باعث می شوید که جای جوش التهاب بیشتری پیدا کرده و احتمال اینکه زخم شود نیز بیشتر شود.
علل ایجاد جوش
عوامل زیادی در ایجاد جوش چرکی نقش دارند؛ اما مهمترین این عوامل عبارتند از:
عوامل ژنتیکی و ارثی
تغییرات هورمونی (در پسران نوجوان به دلیل ترشح هورمون آندروژن و در خانمها به دلیل چرخهی قاعدگی، بارداری یا یائسگی)
بیماریهایی مانند سندرم تخمدان پلیکیستیک (یکی از انواع کیست تخمدان) در خانمها
میزان بالای رطوبت و عرق
بسته شدن منافذ و سوزش صورت و استفاده از محصولات مراقبتی نامناسب پوست
بعضی از داروها و مواد شیمیایی مانند کورتیکواستروئیدها، لیتیوم، فنیتوئین، ایزونیازید.
انواع جوش صورت
جوش ها بسته به شدت خود، به انواع زیر تقسیم میشوند:
سر سفید (سربسته)
سر سیاه (سرباز)
برآمدگی های قرمز کوچک (پاپول)
جوش های قرمز التهابی که پاپول هایی هستند که در نوک خود دارای چرک هستند (پوسچول)
توده های بزرگ، سفت و دردناک در زیر پوست (گرهک ها یا ندول ها)
توده های دردناک پر از چرک در زیر پوست (ضایعات کیستیک)
پیشگیری از جوش
در اینجا به چند نکته برای مراقبت از پوست افراد دارای آکنه یا مستعد به آن در برابر بروز جوش اشاره شده است:
صورت خود را بیش از دو بار در روز با آب گرم و شوینده مخصوص آکنه نشویید.
جوشها را دستکاری نکنید و از تخلیه جوش زیرپوستی اجتناب کنید؛ زیرا ممکن است عفونت را بیشتر کرده و باعث انسداد، تورم و قرمزی شود.
خود درمانی نکنید و برای از بین بردن جوش برای همیشه، از همان ابتدا به پزشک مراجعه کنید.
هنگام صحبت تلفن را از صورت دور خود نگهدارید.
دستهای خود را قبل از استفاده از لوسیون، کرم یا لوازم آرایشی حتماً بشویید.
اگر دارای جوش روی باسن، جوش سر یا جوش روی پشت و شانهها هستید از پوشیدن لباسهای تنگ خودداری کنید.
از محصولات آرایشی بدون چربی و برای پوست حساس استفاده کنید و قبل از خواب حتماً آرایش خود را پاک کنید.
قبل از استفاده از کرم اصلاح، پوست و ریش خود را با آب گرم و صابون بشویید.
از قرار گرفتن زیاد در معرض آفتاب خودداری کنید؛ زیرا این امر باعث تولید سبوم بیشتر در پوست میشود.
از اضطراب و استرس خودداری کنید؛ زیرا میتواند باعث افزایش تولید کورتیزول و آدرنالین شود که باعث تشدید آکنه میشوند.
درمان جوش صورت و بدن
معمولاً پزشکان برای درمان سریع جوش صورت و از بین بردن جای جوش از روشهای مختلفی استفاده میکنند. طبق تجربه داروهای بدون نسخه مانند:
انواع ژل شستشو
کرمها و لوسیونهای موضعی خاص جوشهای خفیف (مانند ژل ضدجوش سینره) برای درمان جوش صورت فوری و از بین بردن جوش صورت در یک روز مؤثر هستند؛ اما در مورد جوشهای متوسط تا شدید باید روشهای درمانی قویتری مانند:
تزریق کورتیکواستروئیدها
مصرف خوراکی و موضعی آنتی بیوتیکها
مصرف خوراکی داروهای پیشگیری از بارداری
مصرف داروهای خوراکی و موضعی حاوی ایزوترتینوئین و غیره را دنبال کرد.
ایزوترتینوئین
ایزوترتینوئین دارویی امید بخش برای مبتلایانی است که روش های دیگر در درمان جوشهای کیستی آنان مؤثر نبوده است. ایزوترتینوئین یک داروی خوراکی قدرتمند است که از ویتامین A مشتق شده و با تغییر شکل غدد سباسه جریان تولید چربی در این غدد را متوقف می کند. این کاهش در تولید سیبوم می تواند به کاهش مقدار باکتری و در نهایت رفع عفونت منجر شود.
لایه بردارهای شیمیایی
لایه بردارهای شیمیایی حرفهای مانند اسید گلیکول یک یا اسید سالیسیلیک برای از بین بردن سلولهای مرده پوست، منافذ، جوشهای سر سفید و سر سیاه و تحریک برای رشد پوستی جدید به کار میروند. لایه بردارهای شیمیایی همچنین در کاهش ظاهر زخمهای آکنه بسیار مؤثر هستند. لایه بردارهای شیمیایی دارای سه نوع درجه بندی هستند: لایه بردارهای سطحی، متوسط و عمقی. لایه برداریهای لایههای زنده (لایههای متوسط و عمیق) با استفاده از محصولاتی مانند اسید تری کلرواستیک (TCA) و فنل باید توسط یک پزشک انجام شود.
درمان لیزری جوش
درمان های لیزری با از بین بردن سطحی ترین لایه پوست و به سطح رساندن سلول های جوان تر زیرین، جوش ها و جای زخم ناشی از جوش ها را از بین می برند. این درمان، سطح پوست را بدون استفاده از مواد شیمیایی یا اسکراب تجدید کرده و ظاهر جای زخم ها را کاهش می دهد. با این حال، درمان لیزری جوش ها برای هر نوع پوستی مخصوصاً انواع حساس مناسب نیست. تأثیرگذاری این درمان به نوع جوش بستگی دارد.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن روش لایه برداری مکانیکی لایه سطحی پوست است. این نوع درمان شامل یک دستگاه دستی است که کریستالها را روی پوست میکشد. کریستالها به آرامی سطح پوست را سایش یا صیقل میدهند. یک لولهی خلاء کریستالها و سلولهای پوست را پاکسازی میکند. میکرودرم ابریژن موجب لایه برداری و باز کردن منافذ پوست میشود. نتایج سریعاً قابل مشاهده هستند و پوستی روشنتر و صورتی رنگ به وجود میآید.
میکرونیدلینگ
یکی دیگر از درمان های بی نظیر جوش و جای جوش میکرونیدلینگ است. در این فرآیند سوزن های کوچکی به درون پوست اطراف جای زخم وارد می شوند تا پوست را به تولید کلاژن بیشتر وادار کنند. این کلاژن می تواند با صاف کردن پوست، ظاهر زخم های ناشی از جوش را کاهش دهد. با این حال، رفع زخم ناشی از جوش می تواند به بروز عوارض موقتی از جمله قرمزی، درد و التهاب منجر شود.
فوتودینامیک (PDT)
در طول این فرایند، یک پماد مخصوص (فوتوسنسیتایزر) به محل جوش اعمال شده و سپس یک نور کنترل شده به رنگ قرمز یا آبی بر روی محل تابانده می شود. این فرایند با هدف کوچک کردن غدد سباسه، کاهش مقدار چربی و از بین بردن باکتری ها در منافذ پوست و همچنین کاهش مؤثر اندازه جوش های کیستی انجام می شود.
عوارض دستکاری جوش
دستکاری جوش می تواند التهابات پوستی عمیقی را ایجاد کند.
ایجاد جای زخم بر روی پوست صورت ممکن است به از بین رفتن زیبایی افراد منجر شود.
جای زخم می تواند تا مدت زیادی بر روی پوست باقی بماند.
ورود میکروب ها از این طریق به پوست راحت تر صورت می گیرد.