بعد از درخششی که نسل بازیکنان 98 فوتبال ایران در جام جهانی فرانسه داشت راه حضور بازیکنان ایرانی در فوتبال اروپا باز شد تا جایی که آمارهای خوبی در راه لژیونر شدن استعدادهای ناب فوتبالی ایران به ثبت رسید. آماری که برای همه کشورهای آسیایی به نوعی یک آرزو بود تا به آن برسند و شاهد حضور بازیکنان محبوب شان در تیم های بزرگ قاره سبز باشند. با افت فاحش فوتبال ایران به یکباره تابلوی ورود ممنوع جلوی بازیکنان ایرانی در راه ورود به لیگ های معتبر کاشته شد جایی که در مقطعی ما هیچ بازیکنی در لیگ های معتبر نداشتیم تا فضا برای حضور بازیکنان ژاپنی، کره ای ، استرالیایی و حتی چینی باز شود.
با ورود کارلوس کی روش به فوتبال ملی ایران و بازسازی صورت گرفته توسط این مربی پرتغالی بار دیگر جاده ترانسفر بازیکن به لیگ های معتبر هموار شد و حالا نزدیک به 14 تا 15 بازیکن در اروپا و همچنین لیگ های حاشیه خلیج فارس شاغل هستند. بازیکنانی که در بازارهای بین المللی نه مثل ستاره های نجومی دنیای فوتبال اما به اندازه خودشان ارزش قابل توجهی یافته و مردان میلیون دلاری فوتبال لقب گرفته اند. به بهانه آخرین ارقامی که برای لژیونرهای ایرانی در نظر گرفته شده به گران ترین و ارزان ترین ستاره های فوتبال سرزمین پارسی نگاهی انداختیم.
اشکان دژگه؛ 3.6 میلیون دلار
کاپیتان این روزهای تیم ملی ایران اصلا تصورش را نمی کرد روزی سر از فوتبال باشگاهی قطر در آورده و مجبور به پوشیدن پیراهن العربی شود. اما این اتفاق در سنی برای او رخ داد که همه منتظر درخشش این بازیکن در باشگاه های مطرح بودند درست مثل همان نسل جدید فوتبال آلمان در تیم زیر 21 ساله ها که در حال حاضر عضو باشگاه های معتبر هستند.
اشکان روزی که فوتبال حرفه ای خود را آغاز کرد ارزشی بالغ بر 450 هزار دلار داشت که این ارزش در مقطعی با درخشش فوق العاده در ترکیب وولفسبورگ به 3 میلیون یورو رسید و او را راهی فولام در لیگ برتر انگلیس کرد. یک سال بازی در لیگ جزیره باعث شد تا این بازیکن بیشتر از همیشه در دید باشد و قیمت او تا مرز 5 میلیون یورو هم افزایش پیدا کرد اما در نهایت با سقوط فولام مالک این باشگاه ترجیح داد تا ستاره ایرانی اش را با قراردادی به ارزش 3.6 میلیون یورو راهی حاشیه خلیج فارس کند تا پیراهن العربی را بر تن کند. البته امسال با اتفاقاتی که برای کاپیتان تیم ملی افتاد قیمت مارکوپولوی ایرانی ها به رقمی در حدود 2.7 میلیون یورو کاهش پیدا کرد.
رضا قوچان نژاد؛ 1.2 میلیون دلار
زننده گل صعود ایران به جام جهانی 2014 برزیل یکی از هنرمندترین بازیکنان ایرانی شاغل در اروپا قلمداد می شود. بازیکنی که این توانایی را دارد از تیم های مطرح در قلب اروپا سر از کویت در بیاورد تا نیم فصل در لیگ این کشور بازی کند و بعد هم در قطر حاضر شود مسلما توانایی هایش تکرار نشدنی است. از هنرهای گوچی همین بس که بعد از این دو تجربه نه چندان مناسب بعد از جام جهانی دوباره به اروپا بازگشته و روزهای پرفراز و نشیبی را پشت سر بگذارد و این فصل دوباره به همان ستاره ای بدل شود که از کوچک ترین موقعیت یک گل می سازد و تیمش را در جمع مدعیان هلند قرار می دهد.
قوچان نژاد فوتبال حرفه ای اش را در هیرنوین استارت زد و اولین قرارداد مالی اش رقمی در حدود 100 هزار دلار بود که روند پر فراز و نشیب او اجازه نداد تا این بازیکن توانمد مشهدی الاصل در سطح بازیکنان گران قیمت قرار بگیرد اما حالا هیرنوین با او قراردادی 750 هزار دلاری بسته که بنا به ادعای سایت ووته بال هلند با درخشش در این فصل رقم گوچی در حال حاضر 1.2 میلیون دلار رسیده است و هیچ بعید نیست این ارزش تا پایان فصل بیشتر هم بشود.
سردار آزمون؛ 7 میلیون دلار
از زمان حضور در تیم ملی جوانان توانست برای خود نامی دست و پا کند. آن روزها که به عنوان زوج علیرضا جهانبخش در پیکان خط حمله ایران می درخشید می شد حدس زد که آینده درخشانی پیش رو دارد گرچه خوشبین ترین فوتبالدوست ایرانی هم فکر نمی کرد به این سرعت سردار پارسی رشد کند و به یکی از استعدادهای ناب ایرانی در رقابت های بین المللی تبدیل شود. سردار پسر بزرگ خلیل آزمون والیبالیست سابق تیم ملی راه پدر را در پیش گرفت اما نه مثل تمام ترکمن ها در والیبال بلکه این بار در فوتبال توانست برای خود اسم ورسمی رقم بزند. سردار در سپاهان سال های جوانی اش را گذراند اما خیلی زود سر از باشگاهی اروپایی درآورد و با اعتماد قربان بردی اف طعم لژیونر شدن را با قراردادی 150 هزار دلاری چشید و به روبین کازان پیوست.
مربی ترکمن و موفق باشگاه روسی که علاقه خاصی به سردار داشت در این سال ها راه را برای مهاجم ایرانی هموار کرد تا آزمون بعد از دعوای پرسرو صدا با قراردادی 2.5 میلیون دلاری به صورت دائمی به روستوف پیوست.سایت Sov روسیه چندی پیش مدعی شد باشگاه اسپارتاک پیشنهادی 7 میلیون دلاری برای جذب سردار ارائه داد که از سوی روستوف رد شد.
علیرضا جهانبخش؛ 3 میلیون دلار
خیلی زود به جمع لژیونرهای ایرانی شاغل در اروپا بپیوندد. در واقع این طور می توان گفت جهانبخش در روزهایی موفق شد ترانسفر شود که کمتر باشگاهی رغبت می کرد سراغ نسل جوان فوتبال ایران برود اما باشگاه نایمیخن با پی بردن به این گوهر ایرانی با سرمایه گذاری روی وینگر راست ایرانی توانست به سود هنگفتی در کمتر از دوسال برسد. جهانبخش کاپیتان تیم ملی جوانان ایران بعد از درخشش در ترکیب داماش آن هم با قراردادی 80 هزار دلاری به یکباره نظر مساعد استعدادیاب های باشگاه هلندی را به خود جلب کرده و با قراردادی 800 هزار دلاری از داماش به نایمیخن کوچ کرد تا دوسال درخشان را در این تیم کوچک اما پرطرفدار بگذراند و به یکی از بازیکنان محبوب تبدیل شود.
جهانبخش در همان سالی که تیم نامیخن در دسته دوم هلند به قهرمانی رسید با رسیدن به عنوان بهترین بازیکن رقابت ها ارزش خود را در بازار نقل و انتقالاتی چند برابر کرد و در نهایت هم با قراردادی به ارزش دو میلیون دلار سر از آلکمار درآورد تا یکی از کلیدی ترین بازیکنان AZ شود و حالا بنا به ادعای رسانه های هلندی ارزش خود در بازار را به سه میلیون دلار رسانده گرچه باشگاه آلکمار بعید است او را با چنین مبلغی به فروش برساند درست مثل ستاره هایی همچون وینست یانسن که با 17 میلیون دلار سر از تاتنهام در آورد یا هنریکسن که با 6 میلیون دلار به هال سیتی پیوست.
مسعود شجاعی؛ 0.7 میلیون دلار
قدیمی ترین لژیونر فوتبال ایران بدون شک این بازیکن آبادانی است. بازیکنی تکنیکی و باهوش که در روزهای ابتدایی ظهور بسیاری از کارشناسان به او لقب علی کریمی جدید فوتبال ایران را داده بودند اما فراز و نشیب ها این اجازه را به شجاعی نداد تا قابلیت اصلی اش را به نمایش بگذارد با این حال توانست بعد از جام جهانی 2006 راهی فوتبال اروپا شده و در جمع لژیونرها قرار بگیرد.
بازیکنی که قرارداد حرفه ای اش در لیگ ایران را با قرارداد 130 هزار دلاری با سایپا استارت زد در نهایت با قراردادی 400 هزار دلاری به الشارجه امارات پیوست و بعد هم این فرصت را پیدا کرد تا پیراهن اوساسونا را برتن کند آن هم با قراردادی 700 هزار دلاری با بازی های خوبی که با پیراهن این تیم در لالیگا داشت توانست ارزش حدودی خود در بازارهای بین المللی را تا 4 میلیون دلار افزایش دهد گرچه خیلی زود دوران افت او آغاز شد تا در نهایت با قراردادی 0.7 میلیون دلاری راهی پانیونیوس در یونان شود. پیش از این مسعود در قطر هم برای الغرافه بازی کرد اما چندان درخشان نبود و قراردادش تمدید نشد تا بعد از شایعات فراوان پیرامون بازگشت به ایران سر از یونان در بیاورد.
کریم انصاری فرد؛ 1.2 میلیون دلار
کریم انصاری فرد برخلاف سرو صداهایی که در بدو ظهورش در فوتبال ایران به گوش رسید چندان روزهای خوبی را تجربه نکرد. بازیکنی که علی دایی علاقه خاصی به او داشت و مدعی بود می تواند یک شماره 10 جدید برای فوتبال ملی ایران باشد در لیگ برتر بعد از سایپا به پرسپولیس پیوست و روزهای خوبی را تجربه نکرد اما کوچ به تبریز دوباره باعث زنده شدن کریم شد تا با آقای گلی در ایران راه حضورش در اروپا هموار شود. انصاری فرد هم مثل تمام لژیونرهای سرشناس فوتبال ایران در اولین تجربه راه اوساسونا و شهر پمپلونا در اسپانیا را پیش گرفت آن هم با قراردادی 800 هزار دلاری اما نیمکت نشینی ها متوالی و بازی های نه چندان مناسب باعث شد تا این بازیکن خیلی زود در مسیر خروجی قرار بگیرد.
بعد از جدایی از اوساسونا قیمت کریم انصاری فرد با افت شدیدی روبرو شد اما حضور در یونان آن هم قراردادی به ارزش 400 هزار دلار باعث نجات انصاری فرد شد چون درخشش و گلزنی های این بازیکن زمینه تمدید قرارداد این بار با رقمی در حدود 1.2 میلیون دلار را فراهم کرد و خبر می رسد چند باشگاه سرشناس مثل فاینورد، بازل و لوهاور فرانسه دنبال شکار این بازیکن با رقمی بالاتر از پانیونیوس هستند.
مجتبی جباری؛ 0.8 میلیون دلار
مسلما اگر مصدومیت های متوالی گریبانگیرش نمی شد و زانوی سالمی داشت می توانست به آرزویش مبنی بر پوشیدن پیراهن باشگاه های بزرگ اروپایی برسد اما کابوس آسیب دیدگی هیچ وقت دست از سر این بازیکن خلاق و باهوش برنداشت تا بعد از درخشش با پیراهن استقلال و سپاهان این بازیکن طعم لژیونر شدن را با کوچ به فوتبال حاشیه خلیج فارس بچشد.
مجتبی جباری که با آبی های پایتخت عناوین قهرمانی زیادی کسب کرد و در نقش پلی میکر نقش به سزایی در این موفقیت ها ایفا کرد بعد از کوچ ناامید کننده به اصفهان و پوشیدن پیراهن سپاهان با دریافت پیشنهاد از باشگاه الاهلی به قطر کوچ کرد آن هم با قرادادی به ارزش تقریبی 1.2 میلیون دلار که در مقطع خود سرو صدای زیادی به راه انداخت چون میلان ماچالا سرمربی وقت الاهلی علاقه خاصی به سبک بازی شماره 8 سابق استقلالی ها داشت اما بالا رفتن سن این بازیکن و همچنین افت فنی باعث شد تا جباری در آخرین ارزش گذاری ها در بازار نقل و انتقالاتی تنها 800 هزار دلار ارزش داشته باشد به خصوص که در این فصل تعداد آسیب دیدگی هایش بیشتر از قبل شده است.
مرتضی پورعلی گنجی؛ یک میلیون دلار
همان روزها که در ترکیب امیدهای ایران درخشش خوبی از خود نشان داد ثابت کرد می تواند آینده درخشانی برای خود رقم بزند به همین خاطر وقتی پیشنهادی از لیگ چین دریافت کرد بلادرنگ قراردادش را با نفتی های پایتخت فسخ کرد و با قراردادی نیم میلیون دلاری راهی تیانجین تدا شد تا شاگرد آری هان شود. پورعلی گنجی یک فصل خیلی سخت را در آن سوی دیوارهای چین گذراند اما همین سختی ها برایش تجربه خوبی بود چون بعد از ترک چین راهی لیگ ستارگان قطر شد و با قراردادی 650 هزار دلاری به السد پیوست تا در جمع روسای دوحه(لقب السد) به یکی از مهره های کلیدی این تیم تبدیل شود.
پورعلی گنجی هدف خود را حضور در لیگ های معتبر اروپایی ترسیم کرده و درخشش در قطر همچنین حضور در ترکیب اصلی تیم ملی ایران در راه صعود به جام جهانی می تواند این مدافع شمالی را به آرزویش برساند به خصوص که در بازار ارزش مدافع جوان ایرانی به یک میلیون دلار رسیده است و اگر باشگاهی بزرگ بخواهد این بازیکن را جذب کند کار چندان سختی پیش رو نخواهد داشت. قبل از آغاز فصل جدید لیگ ستارگان قطر شایعات زیادی پیرامون حضور این مدافع در لیگ های بلژیک، هلند و حتی آلمان به گوش می رسید اما پورعلی گنجی در دوحه ماند تا سال بعد با قراردادی مناسب به اروپا برود.
سعید عزت الهی؛ 0.6 میلیون دلار
راه پدر را ادامه داد تا به فوتبالیستی بزرگ تبدیل شود. بازیکنی خوش قد و قامت با هوش بالا که بعد از حضوری کوتاه در ملوان زمینه حضورش در فوتبال اروپا فراهم شد و به جمع جوانان مستعد باشگاه آتلتیکومادرید پیوست تا با تمرینات روز دنیا و حرفه ای آشنایی بیشتری پیدا کند. این بازیکن با قراردادی آماتور در تیم دوم پایتخت مادرید مشغول فراگیری فوتبال نوین و روز دنیا شد و بعد از آن هم به سردار آزمون در روستوف روسیه پیوست تا اولین قرارداد حرفه ای خود را به ارزش 500 هزار دلار با باشگاه روسی به امضا برساند.
قربان بردی اف با توجه به تجربه خوبی که در راه کشف استعدادی همچون سردار آزمون داشت این بار هم انتخاب اشتباهی نکرد چون سعید با پوشیدن پیراهن شماره 6 روستوف هر گاه به میدان رفت تاثیرگذار طاهر شد و با توجه به همین بازی های اندک در سن 20 سالگی ارزش خود در بازار را به ششصد هزار دلار رساند. اتفاقی که زمینه اختلافات میان او و باشگاه روستوف بر سر تمدید قرارداد یک ساله اش را فراهم کرد تا زمینه نیمکت نشینی این بازیکن جوان ایرانی فراهم شود.سعید عزت الهی با وجود این که هنوز بازیکنی گران قیمت نیست اما این قابلیت را دارد که همان راه سردار و جهانبخش را پی بگیرد و بازیکنی گران قیمت شود.
میلاد محمدی؛ 0.6 میلیون دلار
از جمع برادران تاچیبانا یک قل خوش شانس تر بود چون زودتر از قل دیگر راه لژیونر شدن برایش هموار شد و مثل بیشتر هم نسلان جوان فوتبال ایران راه لیگ روسیه را در پیش گرفت و با قراردادی جالب توجه پیراهن ترک گروژنی در ایالت چچن روسیه را برتن کرد. میلاد که در کنار برادرش مهرداد در ترکیب راه آهن پله های ترقی را زودتر از حد تصور طی کرده بودند با آن سادگی خاص بچه های جنوب تهران فوتبال را نیز به سادگی انجام داد و همین نمایش باعث شد تا با قراردادی 300 هزار دلاری سر از لیگ برتر روسیه آن هم در کنار سرزمین های شمالی در بیاورد.
چند ماهی طول کشید تا این بازیکن بتواند خودی نشان بدهد و جایگاهی مناسب در ترکیب اصلی برای خود به ارمغان بیاورد اما این فصل از رقابت ها برای محمدی خوش یمن بوده چون پست دفاع چپ را برایش رزرو کرد تا مهره ای کلیدی برای ترک گروژنی نشان بدهد و با پاس گل های خود زمینه صعود تیمش به جمع مدعیان را فراهم کند. با همین نمایش در حال حاضر ارزش میلاد دو برابر قرارداد اولیه اش با باشگاه روسی شده و به 600 هزار دلار رسیده که با این روند باید منتظر بیشتر شدن این رقم نیز بود.
مهرداد پولادی؛ 0.6 میلیون دلار
بازیکن مورد علاقه کارلوس کی روش با درخشش در جام جهانی 2014 نام خود را بر سر زبان ها انداخت گرچه بعد از این تورنمنت پولادی به خاطر مشکلات خدمت سربازی و کارت پایان خدمت پیراهن تیم ملی را از دست داد اما با توجه به قراردادی که با الشحانیه قطر داشت همچنان در جمع لژیونرهای قطری باقی ماند. قراردادی که در ابتدا طولانی مدت بسته شد و زمینه حضور طولانی مدت پولادی را رد قطر فراهم کرد و باعث شد او در ابتدا با 500 هزار دلار برای هر فصل و سپس 600 هزار دلار پیراهن آبی الشحانیه را برتن کند و با این تیم در لیگ دسته اول قطر به فوتبالش ادامه دهد.
چه بسا اگر مهرداد اسیر مشکلات کارت پایان خدمت نمی شد و خودش را از حضور در ایران منع نمی کرد می توانست مسیر بهتری را در فوتبالش پی بگیرد اما ترجیح داد دلخوش به پول عرب های متمول قید تیم ملی و باشگاه های بزرگ را بزند و زندگی را در مسیر دیگری قرار دهد. پولادی در ابتدای فصل جاری با صعود دوباره الشحانیه قرارداد جدیدی به ارزش 600 هزار دلار برای دو سال دیگر با باشگاه قطری به امضا رساند.
سجاد شهباززاده؛ 0.8 میلیون دلار
بهترین گلزن دو فصل قبل استقلال در شرایطی که همه طرفداران انتظار داشتند همچنان به عنوان مرد شماره 10 آبی های پایتخت زیر نظر علی منصوریان در پیکان خط حمله به میدان برود با پیش آمدن شرایط برای جدایی و حضور در فوتبال اروپا ساز جدایی کوک کرد تا با جدایی پر سرو صدا راهی سوپرلیگ ترکیه شده و پیراهن آلانیا اسپور را برتن کرد. قراردادی نسبتا گران قیمت که او را در جمع پرهزینه ترین لژیونرهای ایرانی قرارداد چون در اولین قرارداد بین المللی رقمی در حدود 800 هزار دلار به جیب سجاد پول واریز شد.
البته طعم این قرارداد خوب با نیمکت نشینی و درگیری های مدیربرنامه شهباززاده با باشگاه آلانیا به تلخی رسید تا حالا دوباره زمزمه های بازگشت این مهاجم گلزن و فیزیکی به فوتبال ایران و استقلال بر سر زبان ها بیافتد. گرچه در همین گیر و دار گفته می شود مدیربرنامه سجاد در تلاش است تا تا او را به حاشیه خلیج فارس برده و با ام صلال قرارداد ببندد که در این صورت ممکن است ارزش شهباززاده از 800 هزار دلار هم بالاتر برود چون حالا برچسب سوپرلیگ ترکیه هم به سابقه این مهاجم ایرانی خورده و کارنامه او را رنگین تر کرده است.
علی کریمی؛ 0.6 میلیون دلار
پدیده جوان سپاهان به واسطه همکاری که با ایگور استیماچ داشت بعد از درخشش در بازی های قهرمانی زیر 23 سال آسیا و انتخابی المپیک 2016 ریو در قاره کهن مورد توجه پرافتخارترین باشگاه کرواسی قرار گرفت و به عنوان اولین ایرانی تاریخ راهی این کشور اروپایی شد. قراردادی که سود خوبی را به حساب باشگاه اصفهانی واریز کرد چون دینامو برای جذب علی کریمی در همان ابتدا 600 هزار دلار از حساب خود خارج کرد تا این بازیکن جوان که حالا لقب ملی پوش ایران را نیز یدک می کشد را به خدمت بگیرد.
مدیران دینامو هدف از خرید کریمی را پرورش استعدادهای او و در نهایت ترانسفر به باشگاه های بزرگ تر دانسته اند اما تا به اینجای فصل هافبک اصفهانی با بدشانسی روبرو شده و تنها در تیم ب دینامو در لیگ دسته دوم کرواسی به میدان رفته است از همین رو نمی توان امیدوار بود که این بازیکن به زودی بتواند قرارداد جدید ببندد و نامش را در بین لژیونرهای گران قیمت قرار دهد. البته دعوت شدن دوباره به تیم ملی و همچنین قرار گرفتن در فهرست 23 نفره دینامو برای آخرین بازی در لیگ قهرمانان اروپا نشانه های خوبی برای علی کریمی در راه بازگشت به روزهای اوج خواهد بود.
سوشا مکانی؛ 0.3 میلیون دلار
بعد از یک فصل پرحاشیه در پرسپولیس و محرومیت طولانی مدتی که از جانب کمیته اخلاق برای سوشا مکانی در نظر گرفته شد گلر سرخپوشان سر از لیگ دسته دوم نروژ درآورد و پیراهن میوندالن را برتن کرد تا بر خلاف تمام پیش بینی ها نامش در جمع لژیونرهای ایرانی قرار بگیرد.انتقالی که باعث شد تا باشگاه نروژی قراردادی 300 هزار دلاری با این بازیکن ببندد تا ارزان ترین لژیونر ایران شناخته شود.البته این اتفاق برای مکانی پرحاشیه چندان بد هم تمام نشد چون هم دوران محرومیتش در ایران را با بازی کردن در اروپا گذراند هم با آزادی بیشتری به دنیای مد و لباس وارد شد!
سوشا که در ترکیب میوندالن هنرنمایی کم نداشت با دعوت شدن دوباره به تیم ملی ایران همه فوتبالدوستان را متعجب کرد چون کمتر کسی تصور می کرد با وضعیتی که مکانی با آن دست به گریبان بود کی روش را متقاعد کند دوباره به او فرصت برای عرض اندام با پیراهن تیم ملی را بدهد. سوشا مکانی قطعا نمی تواند انتظار داشته باشد قراردادی بالاتر از این در اروپا ببندد مگر این که عملکردی خارق العاده از خود نشان بدهد که با شناخت از این بازیکن کمی دور از انتظار به نظر می رسد.